Page 10 - แนวทางการขอใช้ที่ศาสนสมบัติของหน่วยงาน

10

4. ศาสนสมบัติของวัด (ศบว.)

4.1 ความหมาย

พจนานุกรมฉบับราชบัณฑิตยสถาน พ.ศ. 2554 ได้ให้ความหมายศาสนสมบัติของวัดไว้

ดังนี้ ศาสนสมบัติของวัด หมายถึง ทรัพย์สินของวัดใดวัดหนึ่งรวมทั้งปูชนียสถานที่ตั้งอยู่ภายใน
บริเวณวัด เช่น พระปฐมเจดีย์เป็นศาสนสมบัติของวัดพระปฐมเจดีย์ พระธาตุพนมเป็นศาสนสมบัติ

ของวัดธาตุพนม พระธาตุดอยสุเทพเป็นศาสนสมบัติของวัดพระธาตุดอยสุเทพ

4.2 ประเภท
พระราชบัญญัติคณะสงฆ์ พ.ศ. 2505 และที่แก้ไขเพิ่มเติม มาตรา 33 บัญญัติว่า

“ที่วัดและที่ซึ่งขึ้นต่อวัด มีดังนี้
1) ที่วัด คือ ที่ซึ่งตั้งวัด ตลอดจนเขตของวัดนั้น

2) ที่ธรณีสงฆ์ คือ ที่ซึ่งเป็นสมบัติของวัด

3) ที่กัลปนา คือ ที่ซึ่งมีผู้อุทิศแต่ผลประโยชน์ให้วัด หรือพระศาสนา”
4.3 การดูแล รักษา และจัดการศาสนสมบัติของวัด

การดูแล รักษา และจัดการศาสนสมบัติของวัด ให้เป็นไปตามวิธีการที่ก าหนด
ในกฎกระทรวง

8. การผาติกรรม

8.1 การผาติกรรม

ส านักงานศาสนสมบัติ ส านักพระพุทธศาสนาแห่งชาติ (2562:114) ได้ให้ความหมาย
การผาติกรรมไว้ดังนี้ ผาติกรรม หมายถึง การโอนกรรมสิทธิ์ที่วัด ที่ธรณีสงฆ์ หรือที่ศาสนสมบัติ

กลาง ให้แก่ส่วนราชการ ซึ่งจ าเป็นต้องใช้ที่ดินวัดในการก่อสร้างต่าง ๆ อาทิ เช่น ถนนทางหลวง

คลองชลประทาน ทางรถไฟ เขื่อน อ่างเก็บน ้า ฯลฯ โดยการท าผาติกรรมดังกล่าวต้องมีตรา
พระราชกฤษฏีกาโอนกรรมสิทธิ์ที่วัด ที่ธรณีสงฆ์ หรือที่ศาสนสมบัติกลาง ให้หน่วยราชการนั้น ๆ

หรือมีพระราชบัญญัติเวนคืนอสังหาริมทรัพย์ ตามพระราชบัญญัติคณะสงฆ์ พ.ศ. 2505 และที่แก้ไข
เพิ่มเติม โดยพระราชบัญญัติ คณะสงฆ์ ฉบับที่ 2 พ.ศ. 2535

ทั้งนี้การครอบครองปรปักษ์จะน าไปใช้แก่ทรัพย์สินอันเป็นสาธารณสมบัติของแผ่นดิน
ไม่ได้ ตามประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์มาตรา 1306 ที่บัญญัติว่า “ท่านห้ามมิให้ยกอายุความ

ขึ้นเป็นข้อต่อสู้กับแผ่นดินในเรื่องทรัพย์สินอันเป็นสาธารณสมบัติของแผ่นดิน” รวมทั้งจะน าไปใช้

กับที่ดินธรณีสงฆ์หรือที่ดินของวัดตามพระราชบัญญัติคณะสงฆ์ พ.ศ. 2505 ไม่ได้ ทั้งนี้ตามมาตรา
34 ที่บัญญัติว่า “ที่วัดและที่ธรณีสงฆ์จะโอนกรรมสิทธิ์ได้ก็แต่โดยพระราชบัญญัติ และห้ามมิให้

บุคคลใดยกอายุความขึ้นต่อสู้กับวัดในเรื่องทรัพย์สินอันเป็นที่วัดและที่ธรณีสงฆ์”