Page 133 - แนวทางการพัฒนาการจัดระบบบริการสุขภาพ

คู่มือแนวทางการอบรมหลักสูตรพระคิลานุปัฏฐาก (พระอาสาสมัครส่งเสริมสุขภาพประจำวัด-อสว.)

ใบความรู้ที่ ๔.๑

กลไกร่างกายแบบตะวันตก ได้แก่ ระบบทางเดินอาหาร

ระบบหมุนเวียนเลือด ระบบประสาท ระบบต่อมไร้ท่อ ระบบภูมิคุ้มกัน

ระบบการย่อยอาหารหรือระบบทางเดินอาหาร

ระบบนี้รวมอวัยวะต่างๆ ที่เกี่ยวกับการรับอาหาร การย่อยและการดูดซึมอาหาร และการขับถ่าย
กากอาหารที่ไม่ย่อย ยาวตั้งแต่ปากถึงทวารหนักประมาณ ๙ เมตร อวัยวะต่างๆ เรียงตามลำดับ คือ ปาก คอหอย
หลอดอาหาร กระเพาะอาหาร ลำไส้เล็ก ลำไส้ใหญ่ และทวารหนัก นอกจากนั้นยังรวมต่อมต่างๆ ซึ่งเปิดเข้าสู่ปาก

ได้แก่ ต่อมน้ำลาย และเปิดเข้าสู่ลำไส้เล็ก ได้แก่ ตับและตับอ่อน ต่อมต่างๆ เหล่านี้ช่วยในการย่อยอาหาร
ส่วนปากและคอหอย ยังใช้สำหรับการหายใจอีกด้วย

แผนภาพแสดงระบบทางเดินอาหาร ปาก แสดงให้เห็นฟัน เหงือก และช่องปาก

ปาก

ลักษณะเฉพาะพิเศษของปากของสัตว์เลี้ยงลูกด้วยนมก็คือ ริมฝีปากและแก้ม เคลื่อนไหวได้ เพื่อเป็น
ปากที่ดูดได้ ปากเป็นส่วนต้นของระบบการย่อยอาหาร ซึ่งเกี่ยวข้องกับการย่อย โดยการเคี้ยวให้อาหารมี
ขนาดเล็กลง การรับรู้รส และการหลั่งน้ำลาย นอกจากนั้น ในคนยังใช้ในการพูดคุยด้วย
ปากแบ่งได้เป็น ๒ ส่วน คือ

๑. ช่องกระพุ้งปากหรือกระพุ้งแก้ม เป็นช่องระหว่างแก้มและริมฝีปากทางด้านนอกกับฟันและเหงือก
ทางด้านในมีท่อน้ำลายพาโรติดมาเปิดสู่กระพุ้งแก้มตรงระดับฟันกรามบนซี่ที่สอง
๒. ช่องปากแท้ อยู่ลึกกว่าฟันและเหงือก ต่อกับคอหอยส่วนปาก

ริมฝีปาก
ภาษาชาวบ้าน หมายถึง ขอบปากสีแดงเท่านั้น แต่ทางกายวิภาคศาสตร์ หมายถึง บริเวณตั้งแต่ผิวหนัง

ถึงเยื่อเมือกด้านในที่ต่อกับเหงือก และปากสีแดงเป็นส่วนหนึ่งของริมฝีปากเท่านั้น ภายในริมฝีปากประกอบด้วย
กล้ามเนื้อลาย ด้านนอกเป็นผิวหนัง ด้านในเป็นเยื่อเมือก และขอบปากสีแดง ริมฝีปากจึงเคลื่อนไหวได้

๕๗