Page 152 - แนวทางการพัฒนาการจัดระบบบริการสุขภาพ
P. 152
คู่มือแนวทางการอบรมหลักสูตรพระคิลานุปัฏฐาก (พระอาสาสมัครส่งเสริมสุขภาพประจำวัด-อสว.)
ระหว่างปัจเจกบุคคลและอิทธิพลของจิตใจ ปัจเจกบุคคลและสภาวะของสติ (ความรู้สึกตัว) พลังงานและวัตถุ
ดังนั้นในคำสอนของอายุรเวท มนุษย์ทุกๆ คนประกอบด้วยชีวเคมีและสัญชาตญาณภายในตน ๔ อย่าง: ศาสนา
การเงิน การสร้างครอบครัวและสัญชาตญาณในการใฝ่หาอิสรภาพ (หรือกล่าวได้ว่า ต้องการสิ่งยึดเหนี่ยวจิตใจ
ต้องการความมั่นคงทางการเงิน ต้องการมีผู้สืบสกุลและต้องการความเป็นอิสระ) “สุขภาพที่สมดุล” เป็นพื้นฐาน
ในการบรรลุเป้าหมายตามสัญชาตญาณดังกล่าว
อายุรเวทช่วยให้คนปกติรักษาสุขภาพไว้ และช่วยให้ผู้เจ็บป่วยมีสุขภาพดีขึ้น อายุรเวทเป็นศาสตร์ของชีวิต
ที่เกี่ยวข้องกับการรักษาทางการแพทย์และอภิปรัชญา เป็นแม่บทแห่งศิลปะการรักษาทั้งหมด กิจปฏิบัติของ
อายุรเวทได้ถูกออกแบบเพื่อส่งเสริมให้มนุษย์มีความสุข สุขภาพดีและพัฒนาการเจริญเติบโตอย่างสร้างสรรค์
คำสอนของอายุรเวทครอบคลุมองค์ความรู้ในการปฏิบัติเพื่อบำบัดตนเอง เป็นความรู้ที่ใครๆ ก็สามารถฝึกได้
ด้วยความสมดุลที่เหมาะสมของพลังงานทั้งหมดในร่างกาย การปฏิบัติตามแนวทางอายุรเวทสามารถชะลอ
ความเสื่อม ลดทอนโรคภัยจากกระบวนการทางกายภาพ ตลอดจนกำจัดอาการเจ็บไข้ลงได้อย่างเห็นผลชัดเจน
แนวคิดนี้เองคือ “พื้นฐานศาสตร์อายุรเวท” ศักยภาพเฉพาะบุคคลในการบำบัดรักษาตนเอง
ศาสตร์แห่งอายุรเวท หากจะกล่าวให้ครอบคลุมเนื้อหาทั้งหมดก็อาจจะต้องเรียนรู้กันเป็นปีๆ
และหากคุณได้รู้จักศาสตร์แห่งอายุรเวทจะทำให้เรารู้ว่าลักษณะภายในของแต่ละคนมีความแตกต่างกันไป
การเข้าใจธรรมชาติของร่างกายโดยการทำความรู้จัก “ธาตุประจำตัว” จะช่วยให้คุณสามารถปรับเปลี่ยนวิถีชีวิตของคุณ
ให้เหมาะสม รู้จักดูแลสุขภาพ ปรับความสมดุลของร่างกายให้สอดคล้องกับธาตุประจำตัว คุณจะพบวิธีการฟื้นฟู
แก้ไขและบำรุงร่างกายของคุณจากภายในอย่างแท้จริง
ธาตุทั้งห้า ดิน น้ำ ลม ไฟ และอากาศธาตุ
ซึ่งประกอบเป็นตัวเรา
คุณอาจจะเคยได้ยินคำที่กล่าวไว้ว่า “ดิน น้ำ ลม ไฟ และอากาศธาตุ ซึ่งเป็นธาตุที่หล่อหลอมให้เกิด
ร่างกาย” ซึ่งคำกล่าวนี้ก็มาจากศาสตร์แห่งอายุรเวท (หลักการหรือทฤษฎีแพทย์แบบชาวตะวันออก แตกต่าง
จากการแพทย์แบบตะวันตก ทฤษฎีการแพทย์ไทยว่าด้วยเรื่องธาตุทั้ง ๔ คือ ดิน น้ำ ลม และไฟ ชาวจีนใช้หลัก
๕ ธาตุ และหลักการสรรพสิ่งมีคู่ตรงข้าม คือ ร้อน - เย็น อ่อน - แข็ง หรือหลักการของหยินหยางนั่นเอง
สำหรับอายุรเวทซึ่งยอมรับกันว่ามีอิทธิพลกับการแพทย์แผนไทยอย่างมาก) ธาตุหลักทั้ง ๕ จากศาสตร์แห่ง
อายุรเวทนั้นมีความหมายต่างๆ กันดังนี้
“ธาตุดิน”
เป็นของแข็ง หรือเป็นของที่ยังทรงรูปร่างได้ในยามที่อยู่ในอุณหภูมิปกติ เช่น กระดูก กล้ามเนื้อ เล็บ
ฟัน เส้นเอ็น เป็นต้น
คุณสมบัติ หนักแน่น มั่นคง สามารถคงรูปร่างได้
หน้าที่ ถือเป็นโครงสร้างของสิ่งต่างๆ เช่น กระดูก กล้ามเนื้อ ทำให้ร่างกายคงรูปร่างได้
“ธาตุน้ำ”
เป็นของเหลว หรือของที่สามารถไหลเวียนไปมาได้ เช่น เลือด น้ำเหลือง น้ำหนอง น้ำลาย น้ำมูก
น้ำตา เป็นต้น
คุณสมบัติ ชื่นฉ่ำ เย็น มีการไหลเวียน เปลี่ยนรูปทรงไปตามสิ่งที่บรรจุนั้นๆ
๗๖
