Page 160 - แนวทางการพัฒนาการจัดระบบบริการสุขภาพ

คู่มือแนวทางการอบรมหลักสูตรพระคิลานุปัฏฐาก (พระอาสาสมัครส่งเสริมสุขภาพประจำวัด-อสว.)

ตารางแสดงความดันโลหิตสูงในระดับต่างๆ ซึ่งแบ่งตามความรุนแรง
ในผู้ใหญ่ที่มีอายุตั้งแต่ ๑๘ ปีขึ้นไป

ระดับความดันโลหิต ความดันตัวบน ความดันตัวล่าง
(มม. ปรอท) (มม. ปรอท)

ระดับ ๑ ความดันโลหิตสูงอย่างอ่อน ๑๔๐ - ๑๕๙ ๙๐ - ๙๙

ระดับ ๒ ความดันโลหิตสูงปานกลาง ๑๖๐ - ๑๗๙ ๑๐๐ - ๑๐๙
ระดับ ๓ ความดันโลหิตสูงรุนแรง > ๑๘๐ > ๑๐๙
ความดันโลหิตสูงเฉพาะตัวบน > ๑๔๐ < ๙๐

สาเหตุของโรคความดันโลหิตสูง

มากกว่าร้อยละ ๙๐ ของผู้ป่วยความดันโลหิตสูงจะตรวจไม่พบสาเหตุ เชื่อว่าเกิดจาก ๒ ปัจจัยใหญ่ คือ
๑. กรรมพันธุ์ ซึ่งเป็นปัจจัยที่แก้ไขไม่ได้ จากหลักฐานทางระบาดวิทยา พบว่าผู้ที่มีบิดาหรือมารดา

เป็นความดันโลหิตสูง มีโอกาสเป็นความดันโลหิตสูงได้มากกว่าผู้ที่บิดามารดาไม่เป็น ยิ่งกว่านั้น ผู้ที่มีทั้งบิดา
และมารดาเป็นความดันโลหิตสูง จะมีความเสี่ยงที่จะเป็นมากที่สุด ผู้สูงอายุก็มีโอกาสเป็นความดันโลหิตสูง

เมื่ออายุมากขึ้นๆ
๒. สิ่งแวดล้อม ซึ่งเป็นปัจจัยที่แก้ไขได้ เช่น ภาวะอ้วน เบาหวาน การรับประทานอาหารรสเค็ม การดื่ม
สุรา และการสูบบุหรี่ ภาวะเครียด เป็นต้น

ส่วนความดันโลหิตสูงที่มีสาเหตุพบได้น้อยกว่าร้อยละ ๑๐ ผู้ป่วยในกลุ่มนี้แม้จะพบเป็นจำนวนน้อย
แต่ก็มีความสำคัญ เพราะบางโรคอาจรักษาให้หายขาดได้ สาเหตุที่พบบ่อย คือ

โรคไต
หลอดเลือดแดงที่ไปเลี้ยงไตตีบ
ยาบางชนิด เช่น ยาคุมกำเนิด

หลอดเลือดแดงใหญ่ที่ออกจากหัวใจตีบ
เนื้องอกของต่อมหมวกไต

อาการของโรคความดันโลหิตสูง

ความดันโลหิตสูงระดับอ่อน หรือปานกลาง มักจะไม่มีอาการอะไร แต่มีการทำลายอวัยวะต่างๆ ไปทีละน้อย
อย่างช้าๆ จนผู้ป่วยเกิดผลแทรกซ้อนในที่สุด เช่น หัวใจล้มเหลว หัวใจขาดเลือด ไตเสื่อมสมรรถภาพ หรืออัมพาต

อัมพฤกษ์ ความดันโลหิตโลหิตสูงจึงมักได้รับการขนานนามว่า “ฆาตกรเงียบ”
ความดันโลหิตสูงอย่างรุนแรง ผู้ป่วยอาจเกิดอาการเหล่านี้ขึ้นได้ เช่น เลือดกำเดาออก ตามองไม่เห็น
ข้างหนึ่งชั่วคราว เหนื่อยง่าย เจ็บหน้าอก เวียนศีรษะ ปวดศีรษะตุบๆ เป็นต้น แต่อาการเหล่านี้ไม่จำเพาะ

เพราะอาจเกิดจากสาเหตุอื่นก็ได้ เช่น ไข้ เครียด ไมเกรน เป็นต้น
ดังนั้น เมื่อเกิดอาการผิดปกติ จึงความปรึกษาแพทย์ เพราะถ้าพบความดันโลหิตสูงมากจะได้รักษา

ได้ถูกต้อง และทันท่วงที ซึ่งเมื่อความดันโลหิตลดลงมาเป็นปกติ อาการดังกล่าวก็จะหายไป

๘๔