Page 278 - แนวทางการพัฒนาการจัดระบบบริการสุขภาพ

คู่มือแนวทางการอบรมหลักสูตรพระคิลานุปัฏฐาก (พระอาสาสมัครส่งเสริมสุขภาพประจำวัด-อสว.)

นำการดูแลสุขภาพแบบองค์รวมคืนกลับสู่ชุมชน สู่วิถีชีวิตแบบเดิมๆ ด้วยหลัก “ธรรมานามัย” อันเป็นแนวคิด
ของ ศ.นพ.อวย เกตุสิงห์ ที่นำหลักธรรมทางพุทธศาสนามาประยุกต์ใช้ในการดูแล ส่งเสริมสุขภาพ ป้องกันโรค
ด้วยวิธีปฏิบัติ ๓ ประการ ได้แก่
 กายานามัย ส่งเสริมสุขภาพกาย ด้วย
 รับประทานอาหารสุขภาพให้เหมาะกับตน และไม่แสลงกับโรค ใช้อาหารเป็นยา

เพื่อป้องกันโรค
 ออกกำลังกายให้เหมาะสมกับวัยอย่างสม่ำเสมอ เช่น กายบริหารด้วยท่าฤาษีดัดตน รำตะบอง
จี้กง เป็นต้น
 จิตตานามัย ส่งเสริมสุขภาพจิตด้วย
 ปรับความคิด ทัศนคติ ฝึกจิต พัฒนาจิต จิตที่เข้มแข็งจะสงบนิ่ง มีพลังส่งผลให้สุขภาพกายดี
 นำพุทธธรรมบำบัด ได้แก่ ธรรมโอสถ สวดมนต์ แผ่เมตตา ทำสมาธิ เจริญสติวิปัสสนา

ปฏิบัติธรรม มาใช้รักษาโรค ใช้วัดเป็นที่พักจิตใจ จัดกิจกรรมส่งเสริมให้เกิดความสุข
สงบทางใจ
 ชีวิตานามัย ส่งเสริมสุขภาพดี จากการใช้ชีวิตอยู่ในสังคม/ สิ่งแวดล้อม
 สังคมดำเนินชีวิตมีหลักธรรมนำทางชีวิต ดำรงชีวิตทางสายกลาง พอเพียงด้วย

ความไม่ประมาท ประพฤติดี มีศีลธรรม รักษาศีล ๕ ให้บริสุทธิ์ มีคุณธรรม จริยธรรม
 สิ่งแวดล้อมอยู่กับธรรมชาติ ผสมกลมกลืน ไม่ฝืนกฎแห่งธรรมชาติ รักษาสิ่งแวดล้อม
ให้สะอาด ปลูกสมุนไพร พืช ผัก ผลไม้ตามธรรมชาติ นำไปใช้เป็นอาหารและยาถ้าเรา
เข้าใจธรรมมะ/ธรรมชาติ ใช้ชีวิตสอดคล้องกับธรรมมะ/ธรรมชาติ จะเกิดการสมดุลของชีวิต
มีสุขภาพดีทางกาย ทางใจ ทางสังคม และทางจิตวิญญาณ

บทสรุป
เพื่อเป็นแนวคิดแนวทางในการดำเนินงาน

แนวคิด
“วัดเป็นองค์กรที่เหมาะสม” เป็นต้นแบบ มีศักยภาพในการเผยแพร่ความรู้ แนวทางดูแลสุขภาพ
แบบองค์รวม ด้วยหลัก “ธรรมานามัย” แก่คนในชุมชนได้เป็นอย่างดี ให้พึ่งพาตนเองด้านสุขภาพอนามัย
เพื่อส่งเสริมสุขภาพป้องกันโรค และในบางครั้งรักษาโรคในเบื้องต้นได้

นอกจากนี้ เป็นการใช้สาธารณสุขมูลฐานในชุมชนได้เหมาะสม ปลอดภัย มีประโยชน์ สามารถทำงาน
ร่วมกับหน่วยงานให้บริการด้านสุขภาพภาครัฐในชุมชนนั้นๆ ผสมผสานกับการแพทย์แผนปัจจุบันในการบำบัด
รักษา และดูแลสุขภาพคนในชุมชนได้เป็นอย่างดี

แนวทาง
 พระสงฆ์ต้องเข้าใจวิธีปฏิบัติที่เป็นเรื่องง่าย ทดลองใช้ดูแลสุขภาพตนเองในเบื้องต้น เพื่อจะได้

เผยแพร่การดูแลสุขภาพตามหลัก “ธรรมานามัย” ให้กับคนชุมชนได้อย่างถูกต้อง ก่อนที่จะนำไปใช้ต่อๆ กัน
 วัดที่ใช้เป็นศูนย์กลาง ดูแลสุขภาพแบบองค์รวมตามหลัก “ธรรมานามัย” ต้องเริ่มที่
 การส่งเสริมสุขภาพกาย พระสงฆ์ควรฉันอาหารสุขภาพ ที่สามารถผลิตจากสวนสมุนไพร
หลีกเลี่ยงอาหารที่ก่อโทษต่อร่างกาย และออกกำลังกายที่เหมาะสม นอกเหนือจากการออกบิณฑบาต

กวาดลานวัด งานของวัด งานดูแลสวนสมุนไพร

๒๐๒