Page 185 - Best Practice Poster 2024 (อัพเดต)
P. 185
D18
การจัดการความปวดในผู้ป่วยทารกที่ได้รับการทำหัตถการที่ไม่ซับซ้อน
นางสาวกัญญารัตน์ หวังข้อ
โรงพยาบาลมหาราชนครราชสีมา จังหวัดนครราชสีมา เขตสุขภาพที่ 9
ประเภท วิชาการ
ความสำคัญของปัญหาวิจัย
ทารกแรกเกิดสามารถรับรู้ความเจ็บปวดโดยมีปลายประสาทรับรู้ความรู้สึกเจ็บปวด (Nociceptive
receptors) ตั้งแต่อายุครรภ์ 20 - 24 สัปดาห์ เมื่อทารกได้รับความเจ็บปวดจะมีการตอบสนองของร่างกาย
ทางสรีรวิทยา ชีวเคมี และพฤติกรรม ได้แก่ การแสดงความรู้สึกทางสีหน้า การร้องไห้ การเคลื่อนไหว
ร่างกายเพิ่มขึ้น อัตราการเต้นของหัวใจเพิ่มขึ้น การเปลี่ยนแปลงทางด้านการหายใจ ความดันในกะโหลก
ศีรษะเพิ่มขึ้น ความดันเลือดไม่คงที่ ความอิ่มตัวของออกซิเจนในเลือดต่ำ vagal tone ลดลง เมื่อทารก
ได้รับความเจ็บปวดซ้ำ ๆ มีผลให้เกิดการเปลี่ยนแปลงทางร่างกายและพฤติกรรมทั้งระยะสั้นและระยะยาว
โรงพยาบาลมหาราชนครราชสีมา เป็นโรงพยาบาลที่ได้พัฒนาศักยภาพเป็นศูนย์ความเชี่ยวชาญเฉพาะ
ด้านทารกแรกเกิด (Newborn Excellent center) ให้การดูแลและรับส่งต่อทารกแรกเกิดที่มีภาวะและทารก
ที่มีความเสี่ยงสูงให้พ้นสภาวะวิกฤตอย่างปลอดภัย ทำให้ต้องใช้เครื่องมือและหัตถการต่าง ๆ เพื่อวินิจฉัย
รักษา ควบคุมอาการหรือกู้ชีพทารก ซึ่งล้วนแล้วแต่เป็นหัตถการที่ทำให้ทารกเกิดความเจ็บปวด ส่งผลเสียต่อทารก
ทั้งทางด้านร่างกายและจิตใจ รวมถึงส่งผลให้เกิดความทุกข์ทรมานใจแก่บิดามารดาและผู้ดูแลทารก เมื่อเห็น
บุตรหลานทุกข์ทรมานจากการเจ็บปวด แม้ความเจ็บปวดนั้นจะเกิดจากการรักษาหรือช่วยชีวิตทารกก็ตาม
เนื่องจากทารกแรกเกิดมีความทนต่อยาและอาการข้างเคียงของยาแก้ปวดชนิดฉีดได้น้อย แพทย์จึงสั่งให้
ยาแก้ปวดเฉพาะในหัตถการที่ซับซ้อนและต้องใช้เวลานาน และทารกยังไม่สามารถสื่อสารและร้องขอความช่วยเหลือ
เมื่อเจ็บปวดได้เหมือนในผู้ป่วยเด็กโตหรือผู้ใหญ่ พยาบาลต้องทำหน้าที่เป็นตัวแทนในการช่วยเหลือและพิทักษ์สิทธิ์
th
ให้ผู้ป่วย รวมทั้งปัจจุบันได้มีการกำหนดให้มีการประเมินและบันทึก Pain score เป็นสัญญาณชีพที่ 5 (5
Vital sign) ทางหน่วยงานจึงได้นำปัญหาการจัดการความปวดให้ทารกมาทบทวนหาแนวทางเพื่อบรรเทา
อาการและจัดการความปวดเบื้องต้น โดยลดการใช้ยาแก้ปวดชนิดฉีดและมีผลข้างเคียงต่อผู้ป่วยน้อยที่สุดมาใช้
เพื่อให้ทารกปลอดภัยและเกิดผลลัพธ์ที่ดี ซึ่งเป็นหนึ่งในตัวชี้วัดคุณภาพทางการพยาบาล
วัตถุประสงค์การศึกษา
1. เพื่อพัฒนาแนวทางการจัดการความปวดในทารกที่ได้รับการทำหัตถการที่ไม่ซับซ้อน
2. ศึกษาผลของการใช้ Glucose oral gel ในการลดความปวดให้ทารก
วิธีการศึกษา
ใช้การพัฒนากระบวนการอย่างต่อเนื่องตามแนวคิดวงล้อเดมมิ่ง 4 ขั้นตอน คือ PDCA ประกอบด้วย
1. Plan ได้แก่ กำหนดวัตถุประสงค์และขอบเขตการดำเนินงาน ตั้งเป้าหมาย วางแผนการดำเนินงาน
มีขั้นตอน
1.1 การคัดเลือกกลุ่มตัวอย่าง
1.1.1 ทารกทุกรายในหอผู้ป่วยหนักทารกแรกเกิดที่ได้รับการทำหัตถการที่ทำให้เกิด
ความเจ็บปวด ชนิดเจาะน้ำไขสันหลังส่งตรวจ เจาะเลือดจากส้นเท้า เปิดเส้นเพื่อให้สารน้ำ
ทางหลอดเลือดดำ และการทำ PICC line
1.1.2 ทารกไม่มีความพิการทางระบบประสาท และความผิดปกติของโครโมโซม
