Page 229 - แนวทางการพัฒนาการจัดระบบบริการสุขภาพ
P. 229
คู่มือแนวทางการอบรมหลักสูตรพระคิลานุปัฏฐาก (พระอาสาสมัครส่งเสริมสุขภาพประจำวัด-อสว.)
ใบความรู้ที่ ๗.๓
หกล้ม กระดูกหัก ข้อเท้าแพลง
การหกล้ม
ความสำคัญของการป้องกันภาวะการหกล้มในผู้สูงอายุ
อัตราการหกล้มแตกต่างกันขึ้นกับลักษณะของชุมชน โดยอัตราการหกล้มจะต่ำสุดในผู้ที่มีอายุ ๖๕ ปีขึ้นไป
ที่มีสุขภาพดีในชุมชน เฉลี่ยแล้วผู้สูงอายุไทยจะหกล้มประมาณ ร้อยละ ๒๐ สิ่งแวดล้อมที่ผู้สูงอายุหกล้ม ส่วนใหญ่
มักเกิดในเวลากลางวัน เกิดภายนอกบริเวณสวน ร้อยละ ๕๘ รองลงมาเป็นภายในบ้าน ร้อยละ ๒๗ มักหกล้ม
ขณะเดินลงบันไดมากกว่าการเดินขึ้นบันได ส่วนภาวะการหกล้มในบ้าน คนชรามักเกิดในสัปดาห์แรกที่เข้าไปอยู่
ผลกระทบต่อสุขภาพ
ในด้านผลแทรกซ้อนหลังหกล้ม พบว่าผู้สูงอายุที่อยู่ในชุมชนที่หกล้มประมาณร้อยละ ๕ - ๑๐ มีการ
บาดเจ็บที่รุนแรง เช่น ภาวะกระดูกหัก การบาดเจ็บของสมอง หรือที่ผิวหนังอย่างรุนแรง โดยที่ร้อยละ ๓.๕ - ๖
ของภาวะหกล้ม ทำให้มีภาวะกระดูกหักในด้านผลระยะยาว สำหรับผู้ที่หกล้ม และมีกระดูกข้อสะโพกหัก
จะมีอัตราการเสียชีวิต ถึงร้อยละ ๒๐ - ๓๐ เมื่อติดตามกลุ่มนี้เป็นระยะเวลา ๑ ปี และมีถึงร้อยละ ๒๕ - ๗๕
ที่สูญเสียความสามารถในการดำเนินกิจวัตรประจำวัน ผลทางด้านจิตใจ เกิดภาวะซึมเศร้า ตลอดจนสูญเสีย
ความมั่นใจในการเดิน ผู้สูงอายุที่มีประวัติหกล้มมาภายใน ๖ เดือน จึงมีคุณภาพชีวิตที่ไม่ดี
(ประเสริฐ อัสสันตชัย., ปัญหาสุขภาพที่พบบ่อยในผู้สูงอายุและการป้องกัน พิมพ์ครั้งที่ ๒.,
บริษัท ยูเนี่ยน ครีเอชั่น จำกัด., กรุงเทพมหานคร ๒๕๕๔)
การป้องกันภาวะหกล้ม
๑. ส่งเสริมสุขภาพและคงไว้ซึ่งสุขภาพดี รวมทั้งดูแลแนะนำให้ผู้สูงอายุมีการปรับเปลี่ยนพฤติกรรม
และสิ่งแวดล้อมเพื่อป้องกันอุบัติเหตุที่อาจจะเกิดขึ้นได้
๒. ป้องกันภาวะหกล้มในผู้สูงอายุที่มีแนวโน้มจะหกล้มได้ง่าย โดยแนะนำให้ตรวจสุขภาพเพื่อ
แพร่กระจายได้ ให้การดูแลรักษาทั้งปัจจัยเสี่ยง และปัจจัยกระตุ้นต่อการหกล้ม
๓. การป้องกันภาวะแทรกซ้อนและความพิการหลังภาวะหกล้ม เช่น ภาวะกระดูกหัก หรือภาวะ
ที่กระทบต่อความสามารถในการดำเนินชีวิตประจำวัน ทั้งป้องกันภาวะการหกล้มซ้ำซ้อน
กระดูกหัก
ภาวะฉุกเฉินของกระดูกและข้อ หลังเกิดอุบัติเหตุต้องคำนึงถึงไม่ว่าจะมีการหักของกระดูกรูปยาว
แต่ถ้ามีการบาดเจ็บที่ทำให้กระดูกเชิงกรานหัก ก็อาจมีอันตรายถึงแก่ชีวิตได้ จากการบาดเจ็บ อวัยวะภายใน
หรือเสียเลือดมาจากกระดูกหักเอง นอกจากนี้ทำให้เกิดการสูญเสียหน้าที่ถาวร เนื่องจากเส้นเลือด เส้นประสาท
ที่อยู่ส่วนปลายถูกกด
เอกสารและสื่ออ้างอิง :
สุดาพรรณ ธัญจิรา วนิดา ออประเสริฐศักดิ์., “การพยาบาลฉุกเฉินและอุบัติภัยหมู่” สมช. พิมพ์ครั้งที่ ๓., ที่บริษัท
สามเจริญพานิชย์ (กรุงเทพฯ) จำกัด, กรุงเทพมหานคร., ๒๕๔๖.
๑๕๓
