Page 250 - แนวทางการพัฒนาการจัดระบบบริการสุขภาพ
P. 250
คู่มือแนวทางการอบรมหลักสูตรพระคิลานุปัฏฐาก (พระอาสาสมัครส่งเสริมสุขภาพประจำวัด-อสว.)
๖. ผู้ดูแลควรหมั่นพาผู้สูงอายุไปพบแพทย์เป็นประจำตามกำหนดนัด หรือไปก่อนกำหนดนัดเมื่อมี
อาการผิดปกติขึ้น
ข้อควรระวังในการใช้ยาในผู้สูงอายุ ที่ควรทราบมีดังนี้
๑. ยามีปฏิกิริยาต่อกัน คือ การเกิดปฏิกิริยาระหว่างการใช้ยาตั้งแต่ ๒ ชนิดขึ้นไป ซึ่งบางครั้งสามารถใช้ยา
ร่วมกันได้แต่ควรเพิ่มระยะเวลาให้ห่างกันประมาณ ๑ - ๒ ชั่วโมง เพื่อป้องกันการลดการดูดซึมของยาอีกตัวหนึ่ง เช่น
ยาแก้ปวดหลายชนิด จะใช้ควบคู่กับยาลดกรดหรือยาเคลือบกระเพาะ เช่น Cimethidine หรือ Alum milk
ยาเม็ดบำรุงเลือดไม่ควรรับประทานร่วมกับนมเพราะจะทำให้ประสิทธิภาพของยาลดลงควรรับประทาน
เว้นช่วงห่างจากการดื่มนม ๒ ชั่วโมง
๒. การหยิบยาผิด ลืมกินยาหรือกินยาเกินขนาดจากการหลงลืม เช่น คนไข้รับประทานยาลด
ความดันโลหิต ๒ ครั้ง (เพราะคิดว่ายังไม่ได้กิน) ทำให้เกิดอาการหน้ามืด เวียนศีรษะเนื่องจากระดับความ
ดันโลหิตลดลงต่ำเกินไป ซึ่งข้อนี้จะเป็นอันตรายต่อผู้สูงอายุมากอาจทำให้สมองขาดเลือดไปเลี้ยงได้
๓. การชอบรับประทานยาสมุนไพรบางชนิดที่ไม่ได้รับการรับรองมาตรฐาน หรือการรับประทานยาชุด
ที่ซื้อรับประทานเองตามคำแนะนำของเพื่อนบ้านหรือหมอตี๋ ซึ่งส่วนใหญ่จะมีสารสเตียรอยด์ (steroid) จะมี
อาการดีขึ้นในช่วงแรกๆ ต่อเมื่อรับประทานไปนานๆ จะเกิดผลเสียต่อไตและสุขภาพอย่างมาก
๔. หากเกิดอาการแพ้ยา เช่น มีผื่นขึ้น คัน บวม แน่นหน้าอกหายใจไม่ออกให้หยุดยาทันทีและรีบ
มาพบแพทย์ และจำยาชนิดที่แพ้ไว้เพื่อให้ประวัติต่อการรักษาทุกครั้ง
๕. ผลข้างเคียงของยาบางชนิด เช่น ยาลดความดันบางกลุ่มทำให้ไอมาก ยาบางกลุ่มทำให้ท้องเสีย
ปากแห้ง เป็นต้น ต่างๆ เหล่านี้ควรปรึกษาแพทย์
๖. การใช้ยาสมุนไพรหรือยาแพทย์แผนโบราณ ยาผีบอก ควรใช้การพิจารณาและควรระมัดระวัง ศึกษา
จากผู้ที่ผ่านการอบรมมาเท่านั้น เพราะอาจเกิดอันตรายต่อไตและตับได้ภายหลัง
เอกสารอ้างอิง และแหล่งค้นคว้าเพิ่มเติม :
๑. คณะแพทยศาสตร์ศิริราชพยาบาล. สาระน่ารู้เพื่อผู้สูงวัย. คณะแพทยศาสตร์ศิริราชพยาบาล. กรุงเทพ-
มหานคร., ๒๕๔๒.
๒. พวงผกา คงวัฒนานนท์. การใช้ยาและแนวทางการักษา ในเอกสารประกอบการสอนรายวิชาการพยาบาล
พื้นฐาน. ปทุมธานี., ๒๕๔๖.
๓. คณะพยาบาลศาสตร์มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์. การพยาบาลร่วมกับชมรมเภสัชกรรมชนบท และสภา
เภสัชกรรม. คู่มือการใช้ยาในการรักษาพยาบาลโรคเบื้องต้นสำหรับผู้ประวิชาชีพ พยาบาล
และการผดุงครรภ์ชั้นหนึ่ง สภาการพยาบาล. นนทบุรี., ๒๕๔๕.
๔. สุรเกียรติ อาชานานุภาพ. ตำราตรวจรักษาโรคทั่วไป หลักการวินิจฉัย/๒๘๐ โรคและการดูแลรักษา.
กรุงเทพฯ. สำนักพิมพ์หมอชาวบ้าน., ๒๕๔๓.
๑๗๔
