Page 248 - แนวทางการพัฒนาการจัดระบบบริการสุขภาพ
P. 248
คู่มือแนวทางการอบรมหลักสูตรพระคิลานุปัฏฐาก (พระอาสาสมัครส่งเสริมสุขภาพประจำวัด-อสว.)
๒) ยาหยอดตาต่างๆ เช่น มักใช้แก้ระคายเคือง, หรือทดแทนน้ำตาเทียม หรือรักษาโรคตาบางชนิด
๓) ยาทาแผลต่างๆ เช่น แอลกอฮอลส์ ๗๐%, เบตาดีน เป็นต้น
เมื่อใช้แล้วควรปิดฝาให้สนิท ระวังการระเหยซึ่งจะทำให้ประสิทธิภาพของยาลดลง
ยาที่ใช้บ่อยในผู้สูงอายุและผลข้างเคียงจากการใช้ยา
ประเภทของยาภายใน ที่ใช้กับโรคเรื้อรังที่มักพบบ่อยในผู้สูงอายุ มีดังนี้
ก. ยารักษาโรคความดันโลหิตสูง มีจุดประสงค์เพื่อลดระดับความดันเลือดให้ต่ำลง จะโดยวิธีการขับ
ปัสสาวะ หรือการลดการทำงานของหัวใจ ซึ่งแพทย์มักให้ยาในผู้ที่ไม่สมารถควบคุมความดันเลือดให้อยู่ระดับที่
ปกติได้ และมักให้พร้อมกับคำแนะนำการปรับพฤติกรรมการรับประทานอาหาร เช่น ลดการกินเค็ม อาหารที่มีมัน
หรือกะทิ ของหมักดอง ลดเครื่องดื่มที่มีแอลกอฮอล์และงดสูบบุหรี่ และลดความวิตกกังวล หมั่นออกกำลังกาย
พักผ่อนให้เพียงพอ เป็นต้น
ตัวอย่างชนิดยา
Enalapril (๕ มิลลิกรัม หรือ ๒๐ มิลลิกรัม)
Aldomet (๕๐ มิลลิกรัม หรือ ๑๐๐ มิลลิกรัม)
HCTZ หรือ DCT (๕๐ มิลลิกรัม) หรือ Moduratic มีฤทธิ์ขับปัสสาวะ
Adalat CR (๔๐ มิลลิกรัม)
Cozaar (๕๐ มิลลิกรัม)
Atenolol (๕๐ มิลลิกรัม) เป็นต้น
ผลข้างเคียงที่อาจพบจากการใช้ยา
ระดับความดันเลือดต่ำ หน้ามืดคล้ายจะเป็นลม หรืออาจมีคลื่นไส้ อาเจียน ข้อควรปฏิบัติ
ควรนอนพักและวัดระดับความดันเลือด หรือนำส่งแพทย์
ข. ยารักษาโรคเบาหวาน มีจุดประสงค์เพื่อลดระดับน้ำตาลในเลือดโดยเพิ่มการดูดซึมน้ำตาล
ไปใช้ให้เกิดพลังงาน ไม่สะสมในกระแสเลือดมากเกินไป มีทั้งชนิดฉีดและรับประทาน
ตัวอย่างชนิดยา
ชนิดรับประทาน เช่น Glipizide (๕ มิลลิกรัม), Minidiab (๕ มิลลิกรัม), Glucophage
(๕๐๐ มิลลิกรัม) เป็นต้น
ชนิดฉีด เช่น อินซูลิน
ผลข้างเคียงที่อาจพบจากการใช้ยา
ระดับน้ำตาลในเลือดต่ำเกินไป อาจมีอาการใจสั่น เหงื่อออก ตัวเย็น หน้ามืดคล้ายจะเป็นลม
หมดสติได้
ข้อควรปฏิบัติ ควรพกลูกอมหรือให้ดื่มน้ำหวานสักแก้ว ถ้าไม่ดีขึ้นหรือหมดสติควรพาไปพบแพทย์
โดยด่วน (ถ้าหมดสติห้ามให้อาหารและน้ำทางปาก เพราะอาจสำลักได้)
ค. ยารักษาโรคหัวใจ มีจุดประสงค์เพื่อเพิ่มประสิทธิภาพหรือช่วยลดการทำงานของหัวใจ ทำให้หัวใจ
สามารถบีบตัวสูบฉีดเลือดไปเลี้ยงร่างกายได้ดีขึ้น
๑๗๒