Page 106 - Best Practice Poster 2024 (อัพเดต)

B34

การออกเยี่ยมบ้านติดตามอาการผู้ป่วยที่มีการปรับขนาดยาและผู้ป่วยที่มีปัญหาการใช้ยาซึ่งส่งผลต่อ
การจัดการความปวด และประเมินผลการรักษาทุกครั้งที่ผู้ป่วยมารับบริการ

ผลการศึกษา
จากการศึกษาทำให้ได้ระบบใหม่ในพัฒนาการบริบาลทางเภสัชกรรมในการเข้าถึงยากลุ่มโอปิออยด์
(opioids) สำหรับการจัดการอาการปวด ในการดูแลผู้ป่วยโรคมะเร็ง อำเภอเรณูนคร จังหวัดนครพนม โดยพบ

เภสัชกรรับยาและให้คู่มือและให้คำแนะนำ และติดตาม โดยเภสัชกรโทรศัพท์หรือ ตามการนัดที่โรงพยาบาล
หรือการออกเยี่ยมบ้านผู้ป่วยที่มีการปรับขนาดยาและผู้ป่วยที่มีปัญหาการใช้ยา ในช่วงเดือน มกราคม ถึง
เมษายน 2567 พบว่า มีผู้ป่วยจำนวน 16 คน คิดเป็นร้อยละ 25.81 จากจำนวนทั้งหมด 62 คน เพศหญิง

ร้อยละ 68.8 ช่วงอายุมากที่สุดคือ 61-70 ปี สิทธิ์ประกันสุขภาพถ้วนหน้าพบมากที่สุด โดยพบมากที่สุดคือ
โรคมะเร็งลำไส้ มะเร็งปอด และมะเร็งเต้านม ตามลำดับ ผู้ป่วยปฏิเสธการรักษามากที่สุด รองลงมาคือรักษา
ที่โรงพยาบาลสกลนคร และโรงพยาบาลศรีนครินทร์ ผู้ป่วยทุกคนรับทราบและเข้าใจโรคที่เป็นอยู่, ผล PPS
SCORE ที่ มากสุดพบว่าระดับร้อยละ 80 อาการที่พบมากได้แก่ อาการปวด ท้องผูก และคลื่นไส้/อาเจียน พบ

ปัญหาที่เกี่ยวกับยาก่อนการให้บริบาลทางเภสัชกรรม จำนวน 17 ปัญหา ค่าเฉลี่ย 1.06 ครั้งต่อคน และหลัง
บริบาลทางเภสัชกรรม จำนวน 6 ปัญหา ค่าเฉลี่ย 0.37 ครั้งต่อคน โดยลดลงอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ
(P<0.05) ปัญหาที่พบคือ ผู้ป่วยควรได้รับยาเพิ่มเติม และความร่วมมือในการใช้ยาของผู้ป่วย การแก้ปัญหาที่
ดำเนินการโดยเภสัชกรมากที่สุดคือ ปรึกษาแพทย์เพื่อเพิ่มชนิดยาแก้ปวดโอปิออยด์ (opioids) รวมทั้งปรับ

ขนาดยา แก้ปวดโอปิออยด์ (opioids) เพื่อให้ควบคุมระดับความปวดและลดอาการข้างเคียงจากการรักษาด้วย
เคมีบำบัดและอาการคลื่นไส้อาเจียนจากยากลุ่มโอปิออยด์ (opioids) และแก้ปัญหาท้องผูกให้ผู้ป่วยโดยใช้ยา
ความรุนแรงของอาการปวด (pain score) ก่อนบริบาลทางเภสัชกรรมค่าเฉลี่ยคะแนนความเจ็บปวดเท่ากับ
5.62 และหลังมีค่าเฉลี่ยคะแนนความเจ็บปวดเพิ่มขึ้นเท่ากับ 5.81 เนื่องจากการดำเนินโรคของผู้ป่วย คุณภาพ

ชีวิตการใช้ยาของผู้ป่วย ก่อนบริบาลทางเภสัชกรรมค่าเฉลี่ย 55.56 และหลัง ค่าเฉลี่ย 62.50 โดยลดลงอย่างมี
นัยสำคัญทางสถิติ (P<0.05)

อภิปรายผล
แม้ว่าอาการปวดของผู้ป่วยจะเพิ่มขึ้นจากการดำเนินไปของโรคแต่การติดตามอาการปวดและจัดการ
อาการปวดให้ผู้ป่วยอย่างสม่ำเสมอทำให้บรรเทาอาการปวดได้ ซึ่งปัญหาทางด้านอื่นๆ ซึ่งอาจต้องใช้เวลาพูดคุย

และช่วยกันแก้ปัญหาให้ผู้ป่วยเพิ่มเติม คือทางด้านจิตใจ ซึ่งอาจจะต้องพัฒนาระบบการปรึกษาทางด้านจิตเวช
เพื่อบรรเทาอาการซึมเศร้า วิตกกังวล ของผู้ป่วยและญาติที่ดูแล

สรุปและข้อเสนอแนะ
ควรพัฒนาระบบการปรึกษาทางด้านจิตเวชเพื่อบรรเทาอาการซึมเศร้า วิตกกังวล ของผู้ป่วยโรคมะเร็ง
และญาติที่ดูแล