Page 171 - แนวทางการพัฒนาการจัดระบบบริการสุขภาพ

คู่มือแนวทางการอบรมหลักสูตรพระคิลานุปัฏฐาก (พระอาสาสมัครส่งเสริมสุขภาพประจำวัด-อสว.)

โทษของบุหรี่

บุหรี่ เป็นต้นเหตุสำคัญที่ทำให้เกิดโรคร้ายแรงหลายอย่างของระบบทางเดินหายใจ หัวใจ และระบบหมุนเวียนโลหิต
องค์การอนามัยโลก (WHO) เผยข้อมูลว่า ในควันบุหรี่เต็มไปด้วย นิโคติน (สารเสพติด) สารเคมี ๗,๐๐๐ ชนิด สารพิษมากกว่า
๒๕๐ ชนิด และสารก่อมะเร็งมากกว่า ๗๐ ชนิด ยิ่งสูบบุหรี่นานเท่าไรก็ยิ่งเสี่ยงต่อโรคภัยไข้เจ็บที่บั่นทอนชีวิตให้สั้นลง
สารเคมีในไส้บุหรี่นั้น ทำจากใบยาสูบตากแห้ง นำไปผ่านกระบวนการทางเคมี และมีการเพิ่มสารอื่นๆ ควันบุหรี่ประกอบ
ด้วยสารเคมีมากกว่า ๔,๐๐๐ ชนิด ซึ่งในจำนวนนั้นมีสารเคมีจำนวนมากที่เป็นสารพิษ สารที่ก่อให้เกิดการเปลี่ยนแปลง

ทางพันธุกรรม (mutagenic) และสารก่อมะเร็ง (carcinogen) สารเคมีที่มีอยู่ในบุหรี่ ได้แก่
๑. นิโคติน เป็นสารที่มีลักษณะคล้ายน้ำมัน ไม่มีสี ร้อยละ ๙๕ ของนิโคตินที่เข้าสู่ร่างกายจะไปจับอยู่ที่ปอด มีผล
โดยตรงต่อต่อมหมวกไต ทำให้มีการหลั่งสารเอพิเนฟริน ก่อให้เกิดภาวะความดันโลหิตสูง หัวใจเต้นเร็ว หลอดเลือดแดงหดตัว
และอาจทำให้หัวใจวายได้ มีการเพิ่มขึ้นของไขมันในเลือด เส้นเลือดในสมองตีบ
๒. ทาร์ (น้ำมันดิน) มีลักษณะเป็นละอองของเหลวเป็นยางสีน้ำตาลเข้มคล้ายน้ำมันดิบ ร้อยละ ๕๐ ของทาร์จะจับอยู่
ที่ปอด เมื่อรวมตัวกับฝุ่นที่สูดเข้าไปจะยังอยู่ในถุงลมปอด ทำให้เกิดการระคายเคือง เป็นสาเหตุของการไอเรื้อรัง ก่อให้เกิดมะเร็งปอด
และถุงลมโป่งพอง

๓. สารจำพวกก๊าซต่างๆ ได้แก่
 คาร์บอนมอนอกไซด์ เป็นก๊าซที่มีความเข้มข้นมากในควันบุหรี่ เกิดจากการเผาไหม้ของใบยาสูบ จะขัดขวาง
การลำเลียงออกซิเจนของเม็ดเลือดแดง ทำให้ผู้สูบบุหรี่ได้รับออกซิเจนน้อยลงกว่าปกติ ไม่ต่ำกว่าร้อยละ ๑๐ - ๑๕ ทำให้หัวใจ
เต้นเร็วกว่าปกติ เพื่อสูบฉีดเลือดไปเลี้ยงร่างกายให้เพียงพอ มีอาการปวดหัว คลื่นไส้ กล้ามเนื้อแขนและกล้ามเนื้อขาไม่มีแรง
 ไนโตรเจนไดออกไซด์ เป็นสาเหตุสำคัญของโรคถุงลมโป่งพอง เพราะทำลายเยื่อบุหลอดลมส่วนปลาย
และถุงลม
 แอมโมเนีย มีฤทธิ์ระคายเคืองเนื้อเยื่อ ทำให้แสบตา แสบจมูก หลอดลมอักเสบ เกิดอาการไอ และมีเสมหะมาก

 ไฮโดรเจนไซยาไนด์ เป็นก๊าซที่ก่อให้เกิดอาการไอ มีเสมหะ และหลอดลมอักเสบเรื้อรัง
๔. สารพิษชนิดอื่นๆ ได้แก่ สารเคมีกำจัดแมลง เช่น พาราไธออน ซึ่งตกค้างมาจากใบยาสูบ และโลหะหนักบางชนิด

เช่น สารหนู นอกจากนี้อาจพบสารกัมมันตภาพรังสี เช่น เรเดียม โปโลเนียม เป็นต้น
โทษของบุหรี่ ที่มีผลต่อสุขภาพ และผลกระทบต่อผู้คนรอบข้าง

การสูบบุหรี่และยาสูบอื่นๆ เป็นสาเหตุหลักของการเสียชีวิตที่สามารถ
ป้องกันได้ การสูบบุหรี่เพิ่มโอกาสในการเป็นโรคมะเร็งปอด (ประมาณ ๘๐ - ๙๐% ของ
ผู้ป่วยมะเร็งปอดมีสาเหตุมาจากการสูบบุหรี่) นอกจากนั้นยังเป็นสาเหตุของ
โรคปอดอื่นๆ เช่น โรคถุงลมโป่งพอง (Emphysema) หญิงมีครรภ์ที่สูบบุหรี่มีโอกาสแท้งลูก
มากขึ้นและเด็กที่คลอดออกมาอาจมีน้ำหนักน้อยกว่าปกติ การสูบบุหรี่ยังเพิ่มโอกาสของอาการหัวใจวายและโรคมะเร็งประเภทอื่นๆ

อีกด้วย ผู้สูบบุหรี่อาจดูแก่กว่าปกติเนื่องจากควันบุหรี่จะเพิ่มรอยเหี่ยวย่นบนผิวหนัง เนื่องจากการสูบบุหรี่มีผลเพิ่มอัตรา
เมตาบอลิซึม ดังนั้น อาจส่งผลให้ผู้สูบมีน้ำหนักลดลง
โอกาสที่จะเป็นโรคมะเร็งปอดจากการสูบบุหรี่นั้นไม่แน่นอน ขึ้นกับลักษณะของการสูบ สารที่สูบ และความถี่ จากสถิติ
พบว่า คนที่สูบบุหรี่มีโอกาสจะเป็นโรคมะเร็งปอดประมาณ ๑๑ - ๑๗% หรือ ๑๐ - ๒๐ เท่าของคนที่ไม่สูบ การสูดสารพิษและ
สารก่อมะเร็งจากควันบุหรี่ เช่น เรดอนและเรเดียม - ๒๒๖ เชื่อว่าเป็นสาเหตุหลักของการเกิดโรคมะเร็ง

๙๕