Page 236 - แนวทางการพัฒนาการจัดระบบบริการสุขภาพ

คู่มือแนวทางการอบรมหลักสูตรพระคิลานุปัฏฐาก (พระอาสาสมัครส่งเสริมสุขภาพประจำวัด-อสว.)

การป้องกันอันตรายจากอาการหน้ามืด - วิงเวียน - เป็นลม ดังนี้
๑. ในการปรับเปลี่ยนอิริยาบถต่างๆ ต้องระวังอย่ากระทำโดยรวดเร็วเกินไปโดยเฉพาะผู้ที่สูงอายุ

มากๆ ตั้งแต่ ๘๐ ปีขึ้นไป ต้องระวังมากขึ้นเป็นพิเศษ
๒. ควรตรวจสอบสมรรถภาพความสมบูรณ์แข็งแรงของเราอยู่เสมอซึ่งผู้สูงอายุอาจทดสอบได้
ด้วยตนเอง
๓. เมื่อมีอาการหน้ามืด ก่อนวิงเวียนและเป็นลม ถ้าท่านมีสติดีจงนั่งหรือนอนราบลงกับพื้น เมื่อ

อาการดีขึ้นจึงค่อยปรับเปลี่ยนอิริยาบถแต่ละน้อยช้าๆ ร่างกายจะสามารถปรับสภาพตนเองได้โดยมิต้อง
วิตกกังวลจนเกินไปจำไว้ว่าหน้ามืด - เป็นลม เฉยๆ จะไม่ถึงแก่ชีวิต อย่าตกอกตกใจเกินกว่าเหตุแต่เป็นเครื่องบ่งชี้
ว่าเราจะต้องส่งเสริมสุขภาพร่างกายของเราให้ดีกว่าเก่า
๔. ในห้องน้ำ - ห้องส้วม ควรมีราวที่ช่วยในการพยุงตัวติดไว้เสมอ จะช่วยได้มาก

๕. ถ้าเคยหน้ามืด เป็นลมไม่ควรออกกำลังกายโดยวิธีว่ายน้ำหรือใช้อุปกรณ์ออกกำลังที่เป็นอันตราย
เช่น มีเครื่องยนต์กลไกที่ยุ่งยาก
๖. ถ้าผู้สูงอายุมิได้มีโรคประจำตัว จะส่งเสริมด้วยโภชนาการที่เหมาะสม และการออกกำลังกาย
สม่ำเสมอ

๗. สำหรับผู้สูงอายุที่มีอาการหน้ามืดวิงเวียนจนถึงเป็นลม เมื่อได้รับการปฐมพยาบาลจนดีขึ้นแล้ว
สมควรจะไปพบแพทย์เพื่อค้นหาว่าอาจมีโรคอันเป็นต้นเหตุอยู่หรือไม่ แล้วปฏิบัติตนตามที่แพทย์แนะนำ

ปฐมพยาบาลเบื้องต้น
๑. เมื่อท่านพบผู้สูงอายุหน้ามืด - วิงเวียน เป็นลมจงพยุงตัวผู้สูงอายุไว้ให้ได้ ค่อยๆ พยุงให้นั่ง

และนอนราบลง โดยมากผู้สูงอายุที่เป็นลมจะมีมือ - เท้าอ่อน เย็นและมีเหงื่อออก จงคลายเสื้อผ้าให้หลวม
ให้นอนหัวต่ำ ถ้าเป็นไปได้ยกปลายเท้าสูง (เพื่อให้เลือดไปสู่สมองได้มากขึ้น) และระมัดระวังอย่าให้หกล้ม
เพราะจะทำให้เกิดโรคกระดูกหักแทรกซ้อนตามมา
๒. ถ้ามียาดมที่กระตุ้นหัวใจ เช่น แอมโมเนียหอม ให้ชุบสำลีส่ายไปมาที่จมูก

๓. ใช้ผ้าชุบน้ำเช็ดบริเวณ แขนขา ช่วยโบกพัดให้ได้อากาศดีๆ
๔. ถ้าการเป็นลมธรรมดาเท่านั้น ผู้เป็นลมก็จะค่อยฟื้นตัวขึ้นเราควรให้ความมั่นใจว่าไม่เป็นไร
ให้พักจนอาการดีขึ้น จึงค่อยเคลื่อนไหวต่อไป

อาการลมชัก

เมื่อพบเห็นพระสงฆ์หรือผู้สูงอายุกำลังชัก คนจำนวนมากรู้สึกว่าไม่รู้จะทำอย่างไรไม่มีเครื่องมือที่จะ
ช่วยเหลือ การปฐมพยาบาลเบื้องต้นไม่ได้สลับซับซ้อนเพียงแต่ทำเป็นขั้นตอนหลักสำคัญคือป้องกันการได้รับ

บาดเจ็บจนกว่าจะรู้สึกตัวคืนมา
การปฐมพยาบาลเบื้องต้น

๑. ใจเย็น อย่าตื่นตระหนก

๒. จัดให้ผู้สูงอายุอยู่ในท่าสบายบนพื้นหรือผิวราบ หาอะไรหนุนศีรษะหันหน้าไปด้านใดด้านหนึ่ง
เพื่อไม่ให้สำลักและทางเดินหายใจโล่งถ้านั่งอยู่หันศีรษะไปด้านหนึ่งให้ของเหลวไหลอกมาจากปาก
๓. ไม่อยู่ในที่แออัดและคอยกันคนที่ไม่เกี่ยวข้องให้ห่าง เช่น พวกไทยมุง
๔. เช็ดน้ำลาย หรือ สิ่งที่อาจอุดกั้นการหายใจ เช่น ฟันปลอมหรือ เศษอาหาร

๑๖๐