Page 237 - แนวทางการพัฒนาการจัดระบบบริการสุขภาพ
P. 237
คู่มือแนวทางการอบรมหลักสูตรพระคิลานุปัฏฐาก (พระอาสาสมัครส่งเสริมสุขภาพประจำวัด-อสว.)
๕. อย่าเอาอะไรใส่ในปากผู้สูงอายุ ซึ่งเป็นสิ่งตรงข้ามกับที่ชาวบ้านมักจะทำกันผู้สูงอายุที่กำลังชัก
อาจกัดนิ้วท่านได้
๖. อย่าไปกอดรัดผู้สูงอายุ ถ้าผู้สูงอายุชักแล้วมีการดิ้น อย่าไปจับรัดตัวพึงระวังความปลอดภัยของ
ตัวเองด้วย
๗. อย่าให้น้ำ, ยาหรืออาหารแก่ผู้สูงอายุจนกว่าจะรู้สึกตัวดี
๘. ถ้าอาการชักยังไม่หยุดหรือชักติดต่อซ้ำๆ กันหลายครั้งนานกว่า ๕ นาทีควรเรียกรถพยาบาล
๙. ให้กำลังใจแก่ผู้สูงอายุและปลอบใจคนรอบข้างด้วยเช่นกัน หลังจากชักควรจัดให้นอนตะแคงไป
ทางซ้ายควรระลึกว่าผู้สูงอายุอาจสำลักได้ก่อนที่จะรู้สึกตัวเต็มที่ดังนั้นควรตะแคงหน้าเพื่อว่าถ้าผู้สูงอายุอาเจียน
จะได้ไม่สำลักเข้าหลอดลมและอยู่กับผู้สูงอายุจนกว่าจะรู้สึกตัวเต็มที่ (ประมาณ ๕ - ๒๐ นาที)
๑๐. หากผู้สูงอายุมีอาการชักแบบเหม่อนิ่ง อาการชักแบบนี้ส่วนมากเราไม่ต้องทำอะไรมาก ถ้าผู้สูงอายุ
มีอาการเหม่อนิ่งไปชั่วขณะหรือแขนขากระตุกชั่วขณะบางรายมีอาการงง สับสน มีพฤติกรรมแปลกๆ เช่น เคี้ยวปาก
มือคว้าสิ่งของวิธีช่วยเหลือ คือ
๑๐.๑ เฝ้าดูอย่างระมัดระวังและถ้าเรารู้ว่าอาการแบบนี้เป็นอาการชักอธิบายให้ผู้คนรอบข้าง
ทราบเพราะบางครั้งคนทั่วไปเข้าใจว่าผู้ป่วยเป็นโรคจิต, เมาหรือใช้ยาเสพติด
๑๐.๒ พยายามอย่าส่งเสียงดังหรือเอะอะโวยวาย
๑๐.๓ พยายามป้องกันอันตรายที่อาจจะเกิดกับผู้สูงอายุ เช่นบันไดที่สูงชัน, ถนน, ของร้อน เช่น
กระทะ หม้อน้ำ และอย่าพยายามจับยึดผู้ป่วย ยกเว้นว่าผู้ป่วยกำลังมีอุบัติเหตุหรือได้รับอันตราย ส่วนมาก
อาการชักจะหยุดเอง ถ้าเราไปจับยึดผู้สูงอายุอาจมีสัญชาตญาณต่อสู้คนที่มาจับยึด
๑๐.๔ อยู่กับผู้สูงอายุจนกระทั่งรู้สึกตัวดีและอาจช่วยพากลับบ้าน
๑๑. ควรนำผู้สูงอายุส่งโรงพยาบาลเมื่อ ชักเกินกว่า ๕ นาที ชักติดๆ กัน หายใจติดขัด และได้รับ
การบาดเจ็บที่รุนแรงระหว่างชัก
อาการท้องร่วง/ท้องเสียอาหารเป็นพิษ และโรคกระเพาะอาหาร
การปฐมพยาบาลเบื้องต้น
๑. อาการท้องร่วง/ท้องเสียอาหารเป็นพิษ
โรคท้องร่วง/ท้องเสีย หมายถึง การถ่ายอุจจาระเหลวหรือมีน้ำมากกว่าปกติ ๓ ครั้ง หรือถ่าย
เป็นน้ำ ๑ ครั้ง หรือถ่ายมีมูกเลือด ๑ ครั้ง ในเวลา ๑ วัน
การปฐมพยาบาลเบื้องต้นดังนี้
๑) ดื่มน้ำมากๆ บ่อยๆ
๒) รับประทานผงน้ำตาลเกลือแร่ หรืออาจผสมเองโดยใช้น้ำสุก ๑ ขวดกลม (ขวดน้ำปลา
ขวดใหญ่) ผสมน้ำตาลทราย ๒ ช้อนโต๊ะ และเกลือป่น ครึ่งช้อนชา
๓) รับประทานอาหารอ่อน/อาหารเหลว งดอาหารแข็ง อาหารรสจัดและอาหารที่มีกาก
ในกรณีปวดท้องอย่างรุนแรงเกิน ๖ ชั่วโมง อาเจียนรุนแรงท้องแข็งหรือถ่ายอุจจาระออกมา
เป็นสีดำให้นำส่งโรงพยาบาลทันที
๒. อาการโรคกระเพาะอาหาร
โรคกระเพาะอาหารมักมีอาการปวดแสบ ปวดตื้อ ปวดเสียดหรือจุกแน่น ตรงบริเวณใต้ลิ้นปี่ อาการ
ปวดเหล่านี้ เป็นได้ทั้งเวลาก่อนกินอาหารหรือหลังกินอาหารใหม่ๆ และเวลาท้องว่าง เช่น เวลาหิวข้าวตอนเช้ามืด
๑๖๑
