Page 42 - 1.8.67 E-booK เล่มคู่มือการดำเนินงานมินิธัญญารักษ
P. 42
2.18 องค์ประกอบการฟื้นฟูสมรรถภาพทางสายใหม่ (FAST Model)
- กิจกรรมครอบครัวร่วมรักษา (F: Family)
- กิจกรรมทางเลือก (A: Alternative Treatment Activity)
- กระบวนการเรียนรู้เพื่อช่วยเหลือตนเอง (S: Self Help)
- กระบวนการชุมชนบำบัด (TC: Therapeutic community)
กิจกรรมครอบครัวร่วมรักษา (Family)
ครอบครัว เป็นหน่วยพื้นฐานของสังคมและมีความสำคัญอย่างยิ่งต่อผู้ป่วย ซึ่งครอบครัวจะเป็นที่พึ่ง
ที่พักพิง เป็นแหล่งให้การช่วยเหลือเกื้อกูลและส่งเสริมพัฒนาศักยภาพต่างๆ ของผู้ป่วย ช่วยแก้ไขปัญหา
และพร้อมที่จะให้อภัยและช่วยเหลือด้วยความรักความห่วงใย เมื่อมีปัญหาเกิดขึ้นกับสมาชิกคนใดคนหนึ่ง
ในครอบครัว ระบบครอบครัวจะได้รับผลกระทบไปด้วย ดังนั้น ครอบครัวจึงมีความสำคัญในการมีส่วนร่วม
ตั้งแต่เริ่มต้นการบำบัดรักษา และรับผิดชอบดูแลควบคู่ไปกับการอยู่ในครอบครัว สังคม ชุมชนตามสภาพที่เป็นจริง
วัตถุประสงค์การนำครอบครัวเข้ามามีส่วนร่วมในการฟื้นฟูสมรรถภาพ
1. สนับสนุนให้ผู้ป่วยหยุดการใช้ยาและสารเสพติด
2. ช่วยให้ครอบครัวสามารถปฏิบัติหน้าที่ได้เหมาะสม
วิธีการ
1. การเตรียมครอบครัว การปฐมนิเทศ สร้างความเข้าใจ ให้ข้อมูลกิจกรรมการฟื้นฟูสมรรถภาพ
2. การให้ความรู้ครอบครัว ในเรื่องการทำบทบาทหน้าที่ครอบครัว ความรู้เรื่องยาเสพติด โรคสมองติดยา
การสนับสนุนการเลิกยาเสพติด ปัจจัยที่มีอิทธิพลต่อการกลับไปเสพติดซ้ำ
3. การให้การปรึกษาครอบครัว
4. กิจกรรมสัมพันธ์ระหว่างครอบครัว
5. กิจกรรมการสอนทักษะต่างๆ เช่น
- ทักษะการแก้ปัญหา (Problem solving) ซึ่งความสามารถในการแก้ไขปัญหาต่างๆ ที่เกิดขึ้น
ได้อย่างเหมาะสม ทำให้ครอบครัวสามารถดำเนินไปได้และปฏิบัติหน้าที่ด้านต่างๆ ได้อย่างมีประสิทธิภาพ
- ทักษะการสื่อสาร (Communication) มีการฝึกการสื่อสารระหว่างกันที่ดี
- การตอบสนองทางอารมณ์ (Affective Responsiveness) ครอบครัวสามารถที่จะตอบสนอง
ทางอารมณ์ต่อกันและกันอย่างเหมาะสม
- การควบคุมพฤติกรรม (Behavior Control) เพื่อตอบสนองความต้องการทางด้านจิตใจ
และทางชีวภาพ ได้แก่ กิน นอน ขับถ่าย ความต้องการทางเพศ การแสดงพฤติกรรมทางสังคม เช่น การคบเพื่อน
พฤติกรรมที่อาจก่อให้เกิดอันตราย รวมถึงการรักษาระเบียบวินัยภายในครอบครัว
- บทบาทหน้าที่ (Role) ซึ่งเป็นแบบแผนพฤติกรรมที่สมาชิกในครอบครัวประพฤติต่อกันซ้ำ ๆ
เป็นประจำ แบ่งออกเป็นบทบาทพื้นฐาน ได้แก่ พ่อ แม่ ลูก ซึ่งควรทำหน้าที่ของตนเองให้ชัดเจน เหมาะสม
35
