Page 137 - Best practice_Oral2024 (อัพเดต)
P. 137
D1
ผลการพัฒนาแนวปฏิบัติเพื่อป้องกันการเกิดภาวะเลือดออกในโพรงสมองของทารกแรกเกิด
ที่มีอายุครรภ์น้อยกว่าเท่ากับ 32 สัปดาห์หรือน้ำหนักตัวน้อยกว่า 1,500 กรัม
แพทย์หญิงชลธิชา เลาหจีรพันธุ์, นางสาว พรรัตน์ จำกัด และนางสาว ทรงพร นารินทร์
โรงพยาบาลเชียงรายประชานุเคราะห์ จังหวัดเชียงราย เขตสุขภาพที่ 1
ประเภท นวัตกรรมและสิ่งประดิษฐ์
ความสำคัญของปัญหางานวิจัย
ภาวะเลือดออกในโพรงสมองเป็นภาวะที่พบได้บ่อยโดยเฉพาะอย่างยิ่งในทารกแรกเกิดน้ำหนักตัวน้อย
หรืออายุครรภ์แรกเกิดน้อยกว่า 32 สัปดาห์ เป็นภาวะที่ส่งผลให้ทารกมีพัฒนาการที่ล่าช้าและความพิการ ภาวะ
เลือดออกในโพรงสมองแบ่งความรุนแรงออกเป็นทั้งหมด 4 ระดับตาม Papile’s classification โดยระดับที่ 3-4
เป็นระดับที่รุนแรงที่สุด อาจทำให้เสียชีวิตได้ และพบมีภาวะน้ำในโพรงสมองร่วมได้มาก (posthemorrhagic
ventricular dilatation) ในระยะยาวยังก่อให้เกิดความพิการและทำให้มีพัฒนาการที่ล่าช้าได้
โรงพยาบาลเชียงรายประชานุเคราะห์เป็นโรงพยาบาลที่มีหอผู้ป่วยทารกแรกเกิดวิกฤต (Neonatal
intensive care unit) จำนวน 16 เตียง มีจำนวนทารกที่มีน้ำหนักตัวน้อยกว่า 1,500 กรัมเกิดเฉลี่ยปีละ 82 ราย
(ข้อมูลปีงบ พ.ศ. 2561 - 2566) โดยพบอุบัติการณ์การเกิดภาวะเลือดออกในโพรงสมองเฉลี่ยในช่วงปี พ.ศ.
2564-2566 อยู่ที่ร้อยละ 5.5 โดยแม้ว่าจะยังน้อยกว่าเป้าหมายของ Service plan (เป้าหมายน้อยกว่าร้อยละ 7)
แต่ในช่วงเดือน พฤษภาคม พ.ศ. 2566 - กรกฎาคม พ.ศ. 2566 มีจำนวนผู้ป่วยที่มีเลือดออกในโพรงสมอง
ในระดับ 3 ขึ้นไปมากขึ้นถึง 4 รายในช่วงเวลา 3 เดือน ทางทีมทารกแรกเกิดโรงพยาบาลเชียงรายประชานุเคราะห์
ได้วิเคราะห์ปัญหาและหาแนวทางแก้ไข โดยได้จัดทำแนวปฏิบัติเพื่อป้องกันการเกิดภาวะเลือดออกในโพรงสมอง
ของทารกแรกเกิดที่มีน้ำหนักตัวน้อยกว่า 1,500 กรัมขึ้น ซึ่งเป็นหนึ่งในแนวทางการดูแลทารกแรกเกิดความเสี่ยงสูง
ของโรงพยาบาลเชียงรายประชานุเคราะห์ (Comprehensive newborn care) โดยเริ่มนำมาใช้ในหอผู้ป่วย
ตั้งแต่ 1 สิงหาคม พ.ศ. 2566 มีเป้าหมายเพื่อลดอุบัติการณ์การเกิดภาวะเลือดออกในโพรงสมองลงร้อยละ 50
จากอุบัติการณ์การเดิม
วัตถุประสงค์การศึกษา
1. เพื่อศึกษาอุบัติการณ์การเกิดภาวะเลือดออกในโพรงสมอง ก่อนและหลังใช้แนวปฏิบัติเพื่อป้องกัน
การเกิดภาวะเลือดออกในโพรงสมองของทารกแรกเกิดที่มีอายุครรภ์น้อยกว่าเท่ากับ 32 สัปดาห์หรือน้ำหนักตัว
น้อยกว่า 1,500 กรัม
วิธีการศึกษา
1. ผู้วิจัยและทีมทารกแรกเกิดโรงพยาบาลเชียงรายประชานุเคราะห์ประชุมเพื่อออกแบบแนวปฏิบัติ
เพื่อป้องกันการเกิดภาวะเลือดออกในโพรงสมองของทารกแรกเกิดที่มีอายุครรภ์น้อยกว่าเท่ากับ 32 สัปดาห์
หรือน้ำหนักตัวน้อยกว่า 1,500 กรัม
2. ผู้วิจัยและทีมทารกแรกเกิดโรงพยาบาลเชียงรายประชานุเคราะห์เริ่มใช้แนวปฏิบัติในหอผู้ป่วยทารก
แรกเกิดวิกฤตโรงพยาบาลเชียงรายประชานุเคราะห์ และอธิบายรายละเอียดและวิธีใช้แนวปฏิบัติให้แก่แพทย์
และพยาบาลที่ปฏิบัติงานในหอผู้ป่วย
3. ทำการเก็บข้อมูลอุบัติการณ์ของการเกิดภาวะเลือดออกในโพรงสมองระดับ 3 ขึ้นไป ตั้งแต่เริ่มใช้
แนวปฏิบัติไปข้างหน้า และเก็บข้อมูลย้อนหลังเพื่อเปรียบเทียบ แบ่งเป็น 2 ช่วงเวลาคือก่อนใช้แนวปฏิบัติ และ
หลังใช้แนวปฏิบัติ โดยมีการเก็บข้อมูลพื้นฐานที่จำเป็นได้แก่ อายุครรภ์ น้ำหนักแรกเกิด สถานที่เกิด ยาที่มารดา
