Page 242 - Best practice_Oral2024 (อัพเดต)
P. 242
F28
รูปแบบการมีส่วนร่วมของผู้ปกครองในการดูแลผู้ป่วยเด็กโรคปอดอักเสบ
ที่เข้ารับการรักษาในโรงพยาบาลน้ำพอง (ปอดอักเสบปลอดภัย หนูอุ่นใจ พ่อแม่ไร้กังวล)
นางอุษณี ศรีพุทธา และนางสาวเจวลี ทองราช
โรงพยาบาลน้ำพอง จังหวัดขอนแก่น เขตสุขภาพที่ 7
ประเภท วิชาการ
ความสำคัญของปัญหา
ปอดอักเสบ (pneumonia) เป็นโรคติดเชื้อระบบทางเดินหายใจที่พบบ่อยในเด็ก และเป็นปัญหาสาธารณสุข
ที่สำคัญของทั่วโลก มีอุบัติการณ์สูงในประเทศที่กำลังพัฒนา จากข้อมูลขององค์การอนามัยโลกพบว่าเป็น
สาเหตุของการเสียชีวิตอันดับ 1 ในเด็กที่มีอายุต่ำกว่า 5 ปี (วนิดา แสนพุก, สุดใจ ศรีสงค์ และเพ็ญจุรี แสนสุริวงศ์,
2563) ในรายที่อาการรุนแรงต้องเข้ารับการรักษาในโรงพยาบาล หากได้รับการช่วยเหลือล่าช้า ส่งผลให้เกิด
ภาวะหายใจล้มเหลว และอาจทำให้เสียชีวิตหรือมีความพิการ (สมาคมโรคระบบหายใจและเวชบำบัดวิกฤตใน
เด็ก ราชวิทยาลัยกุมารแพทย์แห่งประเทศไทย, 2562) การเจ็บป่วยและการเข้ารับการรักษาในโรงพยาบาล
เป็นอีกปัจจัยที่มีผลต่อพัฒนาการเด็ก นับได้ว่าเป็นภาวะวิกฤต (Crisis) ในชีวิตสำหรับเด็ก เนื่องจากเด็กต้อง
เผชิญกับการเปลี่ยนแปลงทั้งที่อยู่ สิ่งแวดล้อม และภาวะสุขภาพ ข้อจำกัดในการทำกิจกรรมต่างๆจากการ
เจ็บป่วยหรือการทำหัตถการเพื่อรักษา ทำให้เด็กเกิดความเครียดและรู้สึกไม่ปลอดภัย กลัวการพรากจาก
ผู้ปกครอง มีพฤติกรรมถดถอย เช่น ก้าวร้าว ร้องไห้ ต่อต้านเป็นต้น อาจส่งผลให้มีพัฒนาการที่ล่าช้าหรือไม่
สมวัย (ธัญลักษณ์วดี ก้อนทองถม และ นิสาพร สลางสิงห์, 2562) ผลกระทบต่อบิดามารดาหรือผู้ดูแล พบว่า
ทำให้บิดามารดาเกิดความเครียด ความวิตกกังวล เกิดปัญหาทางสุขภาพกายและสุขภาพจิตเสื่อมหากอาการ
รุนแรงใช้ระยะเวลารักษานานค่าใช้จ่ายในการรักษาเพิ่มมากขึ้น ครอบครัวขาดรายได้ (พัชรินทร์ น้อยอา
มาตย์, 2557) และจากการทบทวนวรรณกรรมพบว่าผู้ปกครองเป็นบุคคลสำคัญที่เด็กต้องการให้อยู่ใกล้ชิดและ
ปฏิบัติกิจกรรมการดูแลมากที่สุดขณะเจ็บป่วย ทำให้เกิดความอบอุ่นปลอดภัย ลดความเครียดและความวิตกกังวล
จากการแยกจาก ผู้ป่วยร่วมมือไม่ต่อต้านกิจกรรมการพยาบาล เกิดผลลัพธ์ที่ดีต่อการรักษาพยาบาล อีกทั้งยัง
ช่วยให้ผู้ปกครองมีความรู้ ทักษะในการดูแลบุตร มีความมั่นใจ และสามารถปฏิบัติกิจกรรมการดูแล ส่งเสริม
ป้องกัน เมื่อเจ็บป่วยที่บ้านได้อย่างต่อเนื่อง
โรงพยาบาลน้ำพองเป็นโรงพยาบาลชุมชนระดับ M2 ขนาด 120 เตียง จากข้อมูล 5 อันดับโรคในกลุ่ม
อายุต่ำกว่า 5 ปี (High volume) ที่เข้ารับการรักษาในหอผู้ป่วยเด็กปี 2562-2564 อันดับ 1 คือโรคปอดอักเสบ
มีจำนวนผู้ป่วย 360, 354, 292 ราย ตามลำดับ จากการทบทวนการมีส่วนร่วมของผู้ปกครองในการดูแลผู้ป่วยเด็ก
โรคปอดอักเสบ พบว่าผู้ปกครองส่วนใหญ่มีส่วนร่วมในการปฏิบัติกิจกรรมที่ทำประจำ แต่กิจกรรมการพยาบาล
การสื่อสาร และการตัดสินใจยังปฏิบัติน้อยหรือไม่ได้ปฏิบัติ เนื่องจากขาดความมั่นใจ มีความรู้ความเข้าใจ
ทักษะ ไม่เพียงพอในการทำกิจกรรมเพื่อดูแลผู้ป่วย ด้านการพยาบาลได้มีการนำแนวคิดการมีส่วนร่วมของ
ผู้ปกครองในการดูแลผู้ป่วยเด็กมาใช้ แต่ยังไม่มีความเฉพาะสำหรับโรคปอดอักเสบ ขาดทักษะในการนำ
หลักฐานเชิงประจักษ์มาใช้ ทำให้รูปแบบการปฏิบัติการพยาบาลไม่ทันสมัย ไม่ชัดเจน และไม่สอดคล้องกับ
บริบทของหอผู้ป่วย จากประเด็นปัญหาที่พบจึงได้พัฒนารูปแบบการมีส่วนร่วมของผู้ปกครองในการดูแลผู้ป่วยเด็ก
โรคปอดอักเสบที่เข้ารับการรักษาในโรงพยาบาลน้ำพอง เพื่อให้มีแนวทางการดูแลที่ได้มาตรฐาน สอดคล้องกับ
บริบทโรงพยาบาลชุมชน เกิดประโยชน์ในการพัฒนาคุณภาพบริการพยาบาลและคุณภาพชีวิตผู้ป่วยเด็ก
