Page 294 - Best practice_Oral2024 (อัพเดต)
P. 294
H1
โครงการพัฒนารูปแบบบริการสร้างเสริมสุขภาพช่องปากในกลุ่มวัยทำงาน
ผู้ใช้สิทธิหลักประกันสุขภาพแห่งชาติ เพื่อควบคุม ป้องกัน และลดความรุนแรงของโรคเบาหวาน
เขต 4 ปี 2565 (จังหวัดสิงห์บุรี)
ทันตแพทย์หญิงวังจันทร์ กิตติภาดากุล
สำนักงานสาธารณสุขจังหวัดสิงห์บุรี เขตสุขภาพที่ 4
ประเภท วิชาการ
ความสำคัญของปัญหา
โรคเบาหวาน เป็นภาวะที่ร่างกายมีระดับน้ำตาลในเลือดสูงกว่าปกติ เป็นผลเนื่องมาจากการขาดอินซูลิน
หรือประสิทธิภาพการทำงานของอินซูลินลดลง ทำให้มีระดับน้ำตาลในเลือดสูง เลือดข้น ชีวเคมีในร่างกาย
เกิดการเปลี่ยนแปลง ทำให้เกิดภาวะแทรกซ้อนที่ร้ายแรงทั้งต่อระบบหัวใจและหลอดเลือด ไต ดวงตา รวมไปถึง
ระบบประสาท โรคเบาหวานมีความสัมพันธ์กับโรคปริทันต์อย่างชัดเจน โดยผู้ป่วยโรคเบาหวานที่ควบคุมระดับ
น้ำตาลในเลือดไม่ได้จะมีเหงือกอักเสบมากผิดปกติ ทั้งๆ ที่มีคราบจุลินทรีย์เพียงเล็กน้อย W. Aubrey
Soskoline และ Avigdor Klinger, 2002 ได้ศึกษาความสัมพันธ์ระหว่างโรคปริทันต์กับโรคเบาหวานเป็นแบบ
สองทาง (Bidirectional Relationship) พบว่า ผู้ป่วยที่เป็นโรคเบาหวานจะมีความเสี่ยงที่จะเป็นโรคปริทันต์
มากกว่าคนที่ไม่เป็นโรคเบาหวาน 2 เท่า และผู้ป่วยที่เป็นโรคปริทันต์มีความเสี่ยงที่จะเป็นโรคเบาหวาน
มากกว่าคนที่ไม่เป็นโรคปริทันต์ 2 เท่า นอกจากนี้ยังพบว่าผู้ป่วยเบาหวานที่ควบคุมระดับน้ำตาลในเลือดได้ไม่ดี
จะเกิดโรคปริทันต์รุนแรงมากกว่าผู้ป่วยเบาหวานที่ควบคุมน้ำตาลได้ดี และการรักษาโรคปริทันต์ในผู้ป่วย
เบาหวานจะช่วยให้ผู้ป่วยสามารถควบคุมระดับน้ำตาลในเลือดได้ดียิ่งขึ้น
ในปี 2564 จากการดำเนินงานคัดกรองโรคเบาหวานในประชาชนอายุ 35 ปี ขึ้นไป ในระดับประเทศ
จำนวน 19,659,586 คน พบกลุ่มเสี่ยงต่อโรคเบาหวาน จำนวน 1,881,811 คน คิดเป็นร้อยละ 9.57 และกลุ่ม
สงสัยป่วย จำนวน 179,323 คน คิดเป็นร้อยละ 0.91 เขตสุขภาพที่ 4 จำนวน 1,385,886 คน พบกลุ่มเสี่ยง
ต่อโรคเบาหวาน จำนวน 102,768 คน คิดเป็นร้อยละ 7.42 และกลุ่มสงสัยป่วย จำนวน 12,134 คน คิดเป็น
ร้อยละ 0.88 ซึ่งเขตบริการสุขภาพที่ 4 มีนโยบายในการขับเคลื่อนการดำเนินงานป้องกันควบคุมโรคไม่ติดต่อ
เรื้อรัง โดยเฉพาะเรื่องโรคเบาหวาน เพื่อลดอัตราการเกิดผู้ป่วยรายใหม่ การดำเนินงานจะเน้นการปรับเปลี่ยน
พฤติกรรม ลดปัจจัยเสี่ยง 3 อ. 3 ล. (อ.อาหาร อ.ออกกำลังกาย อ.อารมณ์ ล.ลดเหล้า ล.บุหรี่ ล.อ้วน) รวมถึง
การได้รับการดูแลสุขภาพช่องปากที่เหมาะสม จะช่วยให้ประชาชนกลุ่มเสี่ยงต่อโรคเบาหวาน และกลุ่มสงสัย
ป่วย สามารถควบคุมระดับน้ำตาลในเลือดได้ดี และส่งผลให้ลดความเสี่ยงต่อการเกิดโรคเบาหวานได้
ดังนั้น Service Plan สาขาสุขภาพช่องปาก เขตสุขภาพที่ 4 จึงได้จัดทำโครงการพัฒนารูปแบบบริการ
สร้างเสริมสุขภาพช่องปากในกลุ่มวัยทำงานผู้ใช้สิทธิหลักประกันสุขภาพแห่งชาติเพื่อควบคุม ป้องกันและ
ลดความรุนแรงของโรคเบาหวาน เขต 4 ปี 2565 เพื่อสร้างเสริมสุขภาพช่องปาก ประชาชนวัยทำงาน
ในกลุ่มเสี่ยงต่อโรคเบาหวานและกลุ่มสงสัยป่วย และลดโอกาสการเกิดโรคเบาหวานในประชาชนวัยทำงาน
กลุ่มเสี่ยงต่อโรคเบาหวานและกลุ่มป่วยที่เป็น DM controlled ตลอดจนลดภาวะแทรกซ้อนรุนแรงในกลุ่มป่วย
ที่เป็น DM uncontrolled โดยมีการนำ “แนวทางการดูแลสุขภาพช่องปากผู้ป่วยเบาหวานสำหรับทันตบุคลากร
และบุคลากรสาธารณสุข” ของสำนักทันตสาธารณสุข กรมอนามัย กระทรวงสาธารณสุข มาใช้ในการดำเนินงาน
พัฒนารูปแบบบริการสร้างเสริมสุขภาพช่องปากร่วมด้วย
วัตถุประสงค์
