Page 515 - Best practice_Oral2024 (อัพเดต)

N23
ปริมาณและมูลค่าการสั่งใช้ยาต้านแบคทีเรียชนิดฉีด

ในหน่วย defined daily dose (DDD) ในผู้ป่วยใน โรงพยาบาลจัตุรัส จังหวัดชัยภูมิ
(Quantity and Value of Injectable Antibacterial Drugs Prescribed at In-patient

Department of Chatturat Hospital, Chaiyaphum Province)

เภสัชกรหญิงพาณี ชัยจันดี
โรงพยาบาลจัตุรัส อำเภอจัตุรัส จังหวัดชัยภูมิ เขตสุขภาพที่ 9

ประเภท วิชาการ

ความสำคัญของปัญหาวิจัย

ปัญหาการดื้อยาต้านจุลชีพ (antimicrobial resistance) เป็นปัญหาที่สำคัญทางการแพทย์ของ
ประเทศเพราะก่อให้เกิดความเสียหายหลายด้าน ทั้งด้านผลการรักษา ทำให้ผลการรักษาหายช้า รักษาไม่หาย
หรือเสียชีวิตได้ สาเหตุมาจากยาต้านแบคทีเรียไม่สามารถทำลายเชื้อโรคได้ เชื้อดื้อยาต้ายแบคทีเรียที่เป็น
สาเหตุในการเสียชีวิตจากการติดเชื้อในโรงพยาบาลที่สำคัญ ได้แก่ เชื้อ Acinetobacter spp. และ
Pseudomonas spp. ในด้านค่าใช้จ่ายที่เพิ่มมากขึ้นเพราะต้องใช้ยาต้านแบคทีเรียที่มีราคาแพง อันตราย หรือ

ร่วมกันหลายขนานในการักษา นอกจากนี้ในผู้ป่วยที่ติดเชื้อและเข้ารับการรักษาตัวในโรงพยาบาลมักจะได้รับ
การรักษาด้วยยาปฏิชีวนะแบบฉีดเข้าทางหลอดเลือดดำเพื่อต้องการให้ยาออกฤทธิ์ที่เร็วแต่ไม่ทราบชนิดของ
เชื้อก่อโรค ( empirical therapy ) ส่งผลให้มีโอกาสเกิดเชื้อดื้อยาและค่าใช้จ่ายที่เพิ่มขึ้น สำหรับประเทศไทย

การศึกษาเบื้องต้นพบว่ามีการติดเชื้อแบคทีเรียดื้อยาประมาณปีละ 88,000 รายและเสียชีวิตประมาณปีละ
38,000 ราย คิดเป็นการสูญเสียทางเศรษฐกิจโดยรวมถึง 4.2 หมื่นล้านบาท ในปีงบประมาณ 2562 กระทรวง
สาธารณสุขได้เริมการดำเนินงานโครงการโรงพยาบาลส่งเสริมการใช้ยาอย่างสมเหตุผล (rational drug
hospital) มีการดำเนินการ 2 ส่วน ได้แก่ การส่งเสริมการใช้ยาอย่างสมเหตุผลในโรงพยาบาลและการจัดการ

การดื้อยาต้านจุลชีพอย่างบูรณาการ มีการศึกษาหลายการศึกษาที่แสดงถึงความสัมพันธ์ของการเกิดเชื้อดื้อยา
กับการใช้ยาต้านจุลชีพที่เพิ่มขึ้นโดยใช้ค่า DDD ในการติดตาม
โรงพยาบาลจัตุรัสมีค่า Defined Daily Dose (DDD) รวมของยาปฏิชีวนะชนิดฉีดทุกรายการที่ใช้ใน
ผู้ป่วยที่รับไว้รักษาในโรงพยาบาล(Admit) ต่อ 100 วันนอน ปีงบประมาณ 2564-2566 แบ่งตามระดับจังหวัด

ได้แก่ 74.40(อันดับ3), 65.78(อันดับ6) และ115.69(อันดับ1) ส่วนในระดับเขตสุขภาพที่ 9 ได้แก่ 74.40
(อันดับ6), 65.78(อันดับ12) และ115.69(อันดับ1) จึงเป็นที่มาของการศึกษานี้เพื่อวิเคราะห์หาปริมาณการใช้ยา
ต้านแบคทีเรียชนิดฉีดตามรายการและกลุ่มยาต่างๆและมูลค่าการใช้ในโรงพยาบาลจัตุรัส โดยการวัดผลลัพธ์
ด้านการใช้ยาต้านจุลชีพแบบขนาดยากำหนดต่อวัน(defined daily dose; DDD) ซึ่งเป็นตัวชี้วัดที่องค์การ

อนามัยโลกแนะนำให้ใช้เป็นหน่วยมาตรฐานสำหรับเปรียบเทียบปริมาณการบริโภคยาในโรงพยาบาลระหว่าง
โรงพยาบาล และหามูลค่าการใช้ยาต้านจุลชีพจากปริมาณการจ่ายออกในรอบ 1 ปี ที่ศึกษาคูณด้วยราคายา
แต่ละรายการ

วัตถุประสงค์การศึกษา: เพื่อวิเคราะห์หามูลค่าและปริมาณการใช้ยาต้านแบคทีเรียชนิดฉีดในรูปแบบ DDD
แยกตามรายการและกลุ่มยาต้านแบคทีเรียที่มีในโรงพยาบาลจัตุรัส ระหว่างวันที่ 1 ตุลาคม 2564 –

30 กันยายน 2566