Page 371 - Best Practice Poster 2024 (อัพเดต)
P. 371
I31
ผลการศึกษาปัญหาเกี่ยวกับการใช้ยาในผู้ป่วยคลินิกโรคไตเรื้อรัง โรงพยาบาลหนองบัวลำภู
เภสัชกรหญิงทวินันท์ เหลาคม
*กลุ่มงานเภสัชกรรม โรงพยาบาลหนองบัวลำภู เขตสุขภาพที่ 8
ประเภท วิชาการ
ความสำคัญของปัญหาวิจัย
ผู้ป่วยโรคไตเรื้อรังเป็นกลุ่มผู้ป่วยที่มีความเสี่ยงในการเกิดความคลาดเคลื่อนทางยาได้มาก
เนื่องจากผู้ป่วยส่วนใหญ่มักมีโรคร่วมอื่นๆ ได้แก่ โรคความดันโลหิตสูง โรคเบาหวาน โรคเกาต์ หรืออาจมี
ภาวะแทรกซ้อนเกิดขึ้น ได้แก่ ภาวะฟอสเฟตในเลือดสูง ภาวะเลือดเป็นกรด ภาวะน้ำคั่งในร่างกาย
ภาวะแคลเซียมในเลือดต่ำและภาวะโลหิตจาง แพทย์จำเป็นต้องสั่งใช้ยาอื่นเพื่อรักษาโรคร่วมและภาวะแทรกซ้อน
ดังกล่าว โดยรวมผู้ป่วยกลุ่มนี้จำเป็นต้องใช้ยาหลายขนานโดยเฉลี่ยไม่ต่ำกว่า 7 รายการ ต่อวัน จึงทำให้ผู้ป่วย
มักไม่ให้ความร่วมมือในการใช้ยาและมีปัญหาเกี่ยวกับการใช้ยา (Drug related problems; DRPs)
เป็นอย่างมาก การรักษาโดยบุคลากรทางการแพทย์เป็นสิ่งสำคัญที่จะลดการได้รับยาซ้ำซ้อน การเกิดอาการ
ไม่พึงประสงค์จากยา การรับประทานยาผิดวิธี หรือการไม่ได้รับยาที่สมควรจะได้รับ ซึ่งส่งผลให้การรักษา
ไม่บรรลุผลตามเป้าหมายที่ตั้งไว้ ความคลาดเคลื่อนนี้สามารถหลีกเลี่ยงและป้องกันได้โดยการวางแผน
หามาตรการเฝ้าระวังและป้องกัน โดยทีมสาขาวิชาชีพ ซึ่งมีบทบาทหน้าที่แตกต่างกัน แต่มีเป้าหมายเดียวกัน
คือเพื่อความปลอดภัยของผู้ป่วย
โรงพยาบาลหนองบัวลำภูเป็นโรงพยาบาลขนาด 350 เตียง ได้จัดตั้งคลินิกโรคไตเรื้อรัง (CKD Clinic)
ตั้งแต่ปี 2557 เพื่อให้บริการดูแลรักษาผู้ป่วยโรคไตเรื้อรัง โดยมีเป้าหมายในการช่วยป้องกันและชะลอ
ความเสื่อมของไต การเฝ้าติดตามและรักษาภาวะแทรกซ้อนที่เกิดขึ้นจากโรคไตเรื้อรัง รวมถึงการเตรียมตัว
ให้ผู้ป่วยสำหรับการบำบัดทดแทนไตเมื่อการดำเนินโรคเข้าสู่โรคไตวายเรื้อรังระยะสุดท้าย ภายใต้การดูแล
ของทีมสหสาขาวิชาชีพประกอบด้วย อายุแพทย์เฉพาะทางโรคไต พยาบาลวิชาชีพ เภสัชกร นักโภชนากร
และนักกายภาพบำบัด โดยเภสัชกรมีบทบาทหน้าที่ในการประเมินความร่วมเมื่อในการใช้ยา ค้นหาปัญหาการ
ใช้ยา ทำ Medication reconciliation แล้วบันทึกข้อมูลปัญหาที่พบในแบบบันทึกข้อมูล เพื่อสื่อสารให้แพทย์
ทราบก่อนส่งผู้ป่วยเข้าพบแพทย์ ติดตามและป้องกันอาการไม่พึงประสงค์จากการใช้ยา วิเคราะห์คำสั่งใช้ยา
ให้ความรู้เรื่องโรค การปฏิบัติตัวและการใช้ยาที่ถูกต้อง การศึกษาครั้งนี้จึงมีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาปัญหา
ที่เกี่ยวข้องกับการใช้ยา และนำปัญหาที่พบไปพัฒนาระบบการบริบาลเภสัชกรรมในคลินิกโรคไตเรื้อรัง
ให้ดียิ่งขึ้น ให้ผู้ป่วยมีผลการรักษาเป็นไปตามเป้าหมาย ช่วยชะลอการเสื่อมของไตและช่วยให้ผู้ป่วยมีคุณภาพ
ชีวิตที่ดีขึ้น
วัตถุประสงค์การศึกษา
เพื่อศึกษาปัญหาเกี่ยวกับการใช้ยา (drug related problems; DRPs) ในผู้ป่วยคลินิกโรคไตเรื้อรัง
วิธีการศึกษา
เป็นการวิจัยเชิงพรรณนาแบบย้อนหลัง (retrospective study) โดยเก็บข้อมูลผู้ป่วยที่เข้ารับบริการ
ณ คลินิกโรคไตเรื้อรัง โรงพยาบาลหนองบัวลำภู จากฐานข้อมูลเวชระเบียนอิเล็กทรอนิกส์ของโรงพยาบาล
และแบบบันทึกข้อมูลผู้ป่วยคลินิกโรคไตเรื้อรัง ระหว่างวันที่ 1 สิงหาคม 2566 – 31 ตุลาคม 2566
โดยกลุ่มตัวอย่าง คือ ผู้ป่วยโรคไตเรื้อรังทั้งหมดที่เข้ารับรับบริการในคลินิกโรคไตเรื้อรัง ได้แก่
2
- ผู้ป่วยที่มี eGFR < 30 ml/min/1.73 m ที่เตรียมบำบัดทดแทนไต (RRT)
