Page 768 - Best Practice Poster 2024 (อัพเดต)
P. 768
S23
การพัฒนารูปแบบการบริหารจัดการการใช้ประโยชน์กัญชาทางการแพทย์อย่างครบวงจร
ปลูก แปรรูป ผลิต สั่งจ่าย และการวิจัยทางการแพทย์ โรงพยาบาลพระอาจารย์ฝั้น อาจาโร
พิพัฒพงศ์ ป้อมไชยา ศศิพงค์ ทิพย์รัชดาพร กัญญาภัค ศิลารักษ์ สถาพร กองธรรม ภุชงค์ เพ็ชรศักดิ์
สมฤทัย บุญญาวรรณ จริยา สีทา จิรัชยา สมรักษ์ ปรียานุช สุริยวิทยะ
โรงพยาบาลพระอาจารย์ฝั้น อาจาโร เขตสุขภาพที่ 8
ประเภทวิชาการ
ความสำคัญของปัญหาวิจัย
นโยบายการนำกัญชามาใช้ประโยชน์ทางการแพทย์ เริ่มต้นขึ้นในปี 2561 โดยมุ่งเน้นให้หน่วยบริการ
ของรัฐได้แก่ โรงพยาบาลศูนย์ โรงพยาบาลทั่วไป โรงพยาบาลชุมชน มีการนำตำรับยาแผนไทยที่มีกัญชา
เป็นส่วนผสมมาใช้ประโยชน์ทางการแพทย์จำนวน 16 ตำรับและทำการรวบรวมตำรับยาหมอพื้นบ้านที่มีกัญชา
เป็นส่วนผสมเพื่อรวบรวมเป็นฐานข้อมูลองค์ความรู้การใช้กัญชาของประเทศ
จนกระทั่งปี 2565 ประกาศกระทรวงสาธารณสุขมีการปลดล๊อคกัญชาออกจากบัญชียาเสพติด ทำให้
ประชาชนและผู้สนใจที่จะใช้กัญชาเข้าถึงกัญชาในประเด็นการปลูกและใช้ดูแลสุขภาพและรักษาโรคได้
เพิ่มมากขึ้น ซึ่งส่งผลกระทบในเรื่องของการหาข้อเท็จจริงเกี่ยวกับกระบวนการปลูกกัญชาอย่างไรให้ได้ผลดี
การแปรรูปอย่างไรจึงได้สารสำคัญที่สูง ตลอดจนกระบวนการผลิตเพื่อควบคุมคุณภาพ การใช้ประโยชน์
ทางการแพทย์ในโรคต่างๆและการศึกษาวิจัยตำรับยากัญชาทางการแพทย์ของไทย
วัตถุประสงค์การศึกษา
1.เพื่อศึกษากระบวนการปลูกกัญชาให้มีปริมาณสารสำคัญสูง มีคุณภาพและปราศจากสารปนเปื้อน
2.เพื่อศึกษากระบวนการแปรรูปวัตถุดิบกัญชาตามหลักการเภสัชกรรมไทยและเทคโนโลยีเภสัชกรรม
3.เพื่อศึกษากระบวนการผลิตตำรับยาแพทย์ไทยเข้ากัญชาให้มีคุณภาพตามมาตรฐาน WHO-GMP
4.เพื่อศึกษาผลลัพธ์ของการนำตำรับยาแผนไทยเข้ากัญชามาใช้ประโยชน์ทางการแพทย์
5.เพื่อศึกษาวิจัยประสิทธิผลและความปลอดภัยจากการใช้ตำรับกัญชาทางการแพทย์ในผู้ป่วยนอก
วิธีการศึกษา
กระบวนการปลูก กระบวนการสั่งจ่ายยาและการวิจัยทางคลินิก ใช้รูปแบบการวิจัยเชิงสังเกตแบบ
ไปข้างหน้า (Prospective Observational Study) กระบวนการแปรรูปและกระบวนการผลิต ใช้รูปแบบการ
วิจัยเชิงทดลอง (Experimental Study) โดยมีรายละเอียดการศึกษาวิจัยดังนี้
กระบวนการปลูกกัญชา ทำการศึกษาเก็บข้อมูลการปลูกตั้งแต่กระบวนการเตรียมดิน เตรียมแปลง
เตรียมโรงเรือนและกระบวนการเก็บเกี่ยวผลผลิต ใบและช่อดอกกัญชาเพื่อตรวจหาปริมาณสารสำคัญ
สารสิ่งปนเปื้อนได้แก่ โลหะหนักและสารปราบศัตรูพืช ร่วมกับมหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ วิทยาเขตเฉลิมพระ
เกียรติจังหวัดสกลนคร มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีราชมงคลอีสาน วิทยาเขตพังโคน จังหวัดสกลนคร และ
กลุ่มวิสาหกิจชุมชนในพื้นที่จังหวัดสกลนครจำนวน 10 แห่ง
กระบวนการแปรรูปกัญชา ทำการศึกษาโดยสุ่มตัวอย่างวัตถุดิบที่ใช้ในการผลิตตำรับยาแผนไทย
เข้ากัญชา ได้แก่ ใบ และ ช่อดอกกัญชา เพื่อตรวจหาปริมาณสารสำคัญในแต่ละช่วงระยะเวลาของการปลูก
ร่วมกับวิสาหกิจชุมชนในพื้นที่จังหวัดสกลนคร และปริมาณสารสำคัญของการสะตุ (Decarboxylation) ใน
