Page 14 - คู่มือตำรับอาหารมาตรฐานในโรงพยาบาล (Full)

5

การทำงานของระบบทางเดินอาหาร คุณค่าของอาหารน้ำใสค่อนข้างต่ำ ถ้าให้ในระยะเวลานานจะทำให้
ผู้ป่วยขาดพลังงานและสารอาหารได้

1.4.3 อาหารบำบัดโรคหรืออาหารเฉพาะโรค หมายถึง เป็นอาหารที่มีการดัดแปลงจากอาหาร
ธรรมดาของโรงพยาบาล(GENERAL DIET)เพื่อใช้ในการบำบัดโรค การดัดแปลงหมายถึงการเปลี่ยนแปลง

บางสิ่งบางอย่างที่มีอยู่ในอาหารธรรมดาให้ถูกต้องและเหมาะสมกับการรักษาโรค ช่วยให้อาการของโรคดี

ขึ้น
1.4.4 อาหารทางสายให้อาหาร หมายถึง อาหารที่มีลักษณะเป็นของเหลว สามารถไหลผ่านสายให้

อาหารเข้าสู่ร่างกายของผู้ป่วยได้โดยไม่ติดขัดให้พลังงานและสารอาหารเพียงพอแก่ความต้องการของ
ร่างกายของผู้ป่วยที่ไม่สามารถรับประทานอาหารทางปากได้ อาหารทางสายให้อาหารแบ่งออกได้เป็น 3

ประเภทใหญ่ๆ คือ

14.4.1 สูตรน้ำนมผสม (milk based formula)

14.4.2 สูตรปั่นผสม (blenderized formula)
14.4.3 สูตรสำเร็จ (commercial formula)

1.4.5 คุณค่าทางโภชนาการ หมายถึง ปริมาณของสารอาหารต่างๆ เช่น โปรตีน ไขมัน
คาร์โบไฮเดรต แร่ธาตุ วิตามิน ที่อยู่ในอาหาร ซึ่งร่างกายสามารถย่อย ดูดซึม และนำไปใช้ประโยชน์ได้

1.4.6 มาตรฐานอาหารโรงพยาบาล หมายถึงการกำหนดมาตรฐานและคุณค่าทางโภชนาการ โดย

คำนึงถึงพลังงานและสารอาหารที่ร่างกายผู้ป่วยควรได้รับใน 1 วัน รวมถึงโรคภัยที่ผู้ป่วยเป็นอยู่
1.4.7 ตำรับอาหารหรือสูตรสำหรับปรุงอาหาร หมายถึง รายการของส่วนผสมต่างๆ ที่ใช้ในการ

ปรุงอาหารแต่ละชนิดกรรมวิธีการปรุงโดยขั้นตอนต่างๆ รวมถึงปริมาณของส่วนผสมต่างๆที่ใช้ในการปรุง
รวมถึงวิธีการจัดจานและเครื่องเคียงต่างๆที่ใช้ในการเสิร์ฟอาหาร

1.4.8 สำรับอาหาร หมายถึง การจัดอาหารหลายชนิดที่จะรับประทานให้อยู่ในสำรับเดียวกัน

ประกอบด้วย ข้าว แกงเผ็ด แกงจืด น้ำพริก ปลาทอด เป็นต้น อาหารในสำรับอาหารเดียวกันควรเป็น
อาหารที่รับประทานด้วยกันได้ มีรสชาติที่เข้ากันหรือเสริมรสชาติกัน และมีความหลากหลายทั้งในเรื่อง

ของกลิ่นรสและเนื้อสัมผัส เพื่อส่งเสริมการรับประทานอาหารได้ดียิ่งขึ้น เช่น หากมีแกงส้มจะมีปลาเค็ม
หรือไข่เจียวรับประทานด้วยกันในสำรับอาหาร

1.4.9 รายการอาหาร หรือ เมนู (menu) หมายถึง รายการของอาหารที่จัดไว้ แบ่งเป็นหลายๆ

ประเภท ขึ้นกับอาหารที่จัดไว้ เช่น รายการอาหารเช้า กลางวัน เย็น หรือแบ่งตามชนิดของอาหาร เช่น
อาหารคาว อาหารหวาน เครื่องดื่ม เป็นต้น การวางแผนรายการอาหารล่วงหน้าจะช่วยให้การเตรียม

ประกอบอาหารมีประสิทธิภาพมากยิ่งขึ้น และช่วยอำนวยความสะดวกสำหรับผู้รับบริการได้ทราบว่ามี

อาหารชนิดใดบ้าง
1.4.10 การวิเคราะห์คุณค่าทางโภชนาการ หมายถึง การวิเคราะห์องค์ประกอบของอาหาร เพื่อ

ศึกษาคุณค่าทางโภชนาการ เช่น การวิเคราะห์โปรตีน ไขมัน คาร์โบไฮเดรต แร่ธาตุ และวิตามิน ทั้งในเชิง

ปริมาณและเชิงคุณภาพที่มีความสัมพันธ์กับภาวะโภชนาการ