Page 73 - ผลงานวิชาการระบบส่งต่อ 2567

การพัฒนาระบบบริการช่องทางด่วน
สําหรับผู้ป วยโรคหลอดเลือดสมองตีบและอุดตัน
โรงพยาบาลเลยและเครือข่ายบริการ

นางอุไรรัตน์ ภู่สูงเนิน, สถานที ปฏิบัติงาน กลุ่มงานการพยาบาลผู้ป วยอุบัติเหตุและฉุกเฉิน
ตําแหน่งพยาบาลวิชาชีพชํานาญการพิเศษ โรงพยาบาลเลย จังหวัด เลย
นางสุปราณี นนทะการ , โทรศัพท์ 042-862-123 ต่อ 2211,2755
1. ความสําคัญของป ญหาวิจัย ตําแหน่งพยาบาลวิชาชีพปฏิบัติการ เขตสุขภาพที 8

จากรายงานขององค์การอนามัยโลก (World Health Organization: WHO) พบว่า โรคหลอดเลือดสมองเป นสาเหตุการตายอันดับ 2 ของโลก
โดยร้อยละ 11.6 ของการตายทั วโลก มีสาเหตุมาจากโรคหลอดเลือดสมอง ซึ งไม่เพียงแต่เป นสาเหตุของการสูญเสียชีวิตก่อนวัยอันควรเท่านั น
แต่ยังส่งผลต่อการสูญเสียคุณภาพชีวิตอย่างมากด้วย โดยโรคหลอดเลือดสมองก่อให้เกิดการสูญเสียป สุขภาวะ (Disability-adjusted life years:
DALYs) ของประชากรทั วโลกถึง 102 ล้านป และภาระโรคของโรคหลอดเลือดสมองของประชากรยังมีแนวโน้มเพิ มขึ นด้วย (นิภาพร บุตรสิงห์, 2562)

2. วัตถุประสงค์การศึกษา 4. ผลการศึกษา
โรงพยาบาลเลยเริ มพัฒนาบริการช่องทางด่วนโรคหลอดเลือดในสมอง
(Stroke Fast Track) ขึ นในป 2562 สถิติในป งบประมาณ 2563 2564
2565 และ 2566 มีผู้ป วย Stroke Fast Track ที เข้ารับการรักษาใน 2.1 เพื อพัฒนาระบบบริการช่องทางด่วนสําหรับผู้ป วย
โรงพยาบาลเลย จํานวน 631, 461 ,440 และ 487 ราย ตามลําดับ ผู้ป วย SFT จากการศึกษาพบว่าโรงพยาบาลเลย
โรคหลอดเลือดสมองตีบและอุดตันของโรงพยาบาลเลย
มาโดยระบบส่งต่อจาก รพช.มากที สุด รองลงมาคือมาเอง และระบบ EMS ตาม มีแนวปฏิบัติการบริการช่องทางด่วนสําหรับผู้ป วย
และเครือข่ายบริการ
ลําดับ(TEA unit โรงพยาบาลเลย,2566) โดยออกแบบระบบให้ประชาชนและ 2.2 เพื อศึกษาผลระบบบริการช่องทางด่วนสําหรับผู้ป วย โรคหลอดเลือดสมองตีบและอุดตันหลังจากทดลองใช้
เครือข่ายบริการส่งต่อเข้าถึงช่องทางด่วนได้รวดเร็ว ระบบปรึกษาอายุรแพทย์ แนวปฏิบัติฯ ระหว่างเดือนตุลาคม - ธันวาคม 2566
โรคหลอดเลือดสมองตีบและอุดตันของโรงพยาบาลเลย
ทั วไป/แพทย์เวชศาสตร์ฉุกเฉิน ให้ยา rt-PA ที ห้องฉุกเฉิน โรงพยาบาลเลย หลัง และเครือข่ายบริการ พบว่าผู้ป วย SFT ที เข้ารับการรักษาในโรงพยาบาลเลย
จากให้ยาจะ Admit ที หอผู้ป วยวิกฤตอายุรกรรม หรือ Stroke unit จํานวน 114 ราย ได้รับการ CT brain ภายใน 20 นาที
ในช่วงแรกป ญหาที พบการเข้าถึง CT scan ช้า ส่งผลให้ได้รับยาละลายลิ มเลือด จํานวน 113 ราย คิดเป นร้อยละ 99.12 มีเกณฑ์ที ต้องได้
ช้า มีการปรับปรุงพัฒนามาตลอด การส่งต่อจากเครือข่ายมีการประสาน 3. วิธีการศึกษา รับยา rt-PA จํานวน 18 ราย ได้รับยา rt-PA ภายใน 60
การส่งต่อแจ้งจุด Check in เตรียมความพร้อมชั งนํา้หนักเปล เตรียมพนักงาน นาที จํานวน 18 ราย คิดเป นร้อยละ 100
เปลดูแลนําส่งไป CT Scan แบบ One stop service ประสานหน่วย CT scan ปรับปรุงแนวทางปฏิบัติ จัดตั งคณะกรรมการ
รพช.สามารถ Pass to CT scan ส่งผลให้ได้รับการทํา CT scan เร็วขึ น แก้ไขปรับปรุง วิเคราะห์ทบทวน ผู้ป วยได้รับการส่งต่อ 20 ราย เพื อทํา Mechanical
DTN time rt-PA in 60 นาที ป งบประมาณ 2564 2565 2566 และจัดทํามาตรฐาน สถานการณ์ thrombectomy เข้าเกณฑ์ จํานวน 7 ราย
ร้อยละ 85.50 87.93 และ 96.15 ตามลําดับ การดูแลผู้ป วย อาการดีขึ น ร้อยละ 100
Stroke fast track
100 ความพึงพอใจของพยาบาลวิชาชีพและผู้ป วย/ญาติ
100 ประชุมระดมสมอง
80 ผู้ป วยต่อการใช้แนวปฏิบัติฯ มีคะแนนเฉลี ย
80 กับทีมสหวิชาชีพ ความพึงพอใจระดับมาก
60 เก็บรวบรวมข้อมูล ออกแบบระบบ
60 การดูแลผู้ป วย
40 40 Stroke fast track ประชุมวางแผนและ
ชี แจงแนวปฏิบัติฯ
20 20 ความพึงพอใจของผู้ป วย กับผู้เกี ยวข้อง
0 0 ญาติผู้ป วย และเจ้าหน้าที
2563 2564 2565 2566 2563 2564 2565 2566 นําแนวทางไปใช้
door to CT scan brain Door to rt-PA in 60 min
จากการทํา RCA ,Tracer, Refer conference ทบทวนการดูแล
ผู้ป วย Stroke fast track พบป ญหาดังนี จํานวน n=114 จํานวน n=18 rt-PA in 60 min
1) แนวทางปฏิบัติไม่เป นป จจุบัน เนื องจากมีการปรับเปลี ยน การพัฒนา 50 ct brain 20 นาที 12
ศักยภาพโรงพยาบาลวังสะพุง ที เป น Node สามารถให้ยา rt-PA ได้ Walk in 40 10
รพศ.อุดรธานี สามารถรักษาด้วยวิธี Mechanical thrombectomy ได้ 28.1% 8
2) มีพัฒนารูปแบบ Rapid responds team stroke มาดูแลผู้ป วย 30
6
ที ห้องฉุกเฉิน
20
3) หลังให้ยา rt-PA ที รพช.วังสะพุง เนื องจากรพ.วังสะพุงยังไม่สามารถรับ 4
EMS
Admit เมื อมาถึงโรงพยาบาลเลย กรณีประสานแพทย์ รพศ.อุดรให้ส่งต่อ 7.8% 64.1% 10 2
Refer
เพื อทํา Mechanical thrombectomy รพ.เลยจัดทีมส่งต่อ รพศ.อุดร
ผู้ป วยต้องย้อนกลับไป-กลับมา 0 0
ต.ค.66 พ.ย.66 ธ.ค.66 ต.ค.66 พ.ย.66 ธ.ค.66
ภายหลังการปรับเปลี ยนบริการส่งผลให้เกิดความไม่ชัดเจน บุคลากร
Door to rt-PA in 60 min
ปฏิบัติไม่เป นแนวทางเดียวกัน ดังนั นเพื อให้ผู้ป วยได้รับการดูแลที รวดเร็ว door to CT scan brain
เหมาะสม ตามบริบทของจังหวัดเลย ผู้ศึกษาจึงได้ร่วมกับทีมสหวิชาชีพและ ประเภทการมาโรงพยาบาล ร้อยละ 99.12 ร้อยละ 100
เครือข่ายบริการ พัฒนาระบบบริการช่องทางด่วนสําหรับผู้ป วย Stroke Fast
Track ของโรงพยาบาลเลยและเครือข่ายบริการขึ น
5. อภิปรายผล
การพัฒนาเครือข่าย ส่งผลให้ผู้ป วยเข้าถึงช่องทางด่วนและการรักษาได้ยาละลายลิ มเลือดเพิ มขึ น
สอดคล้องกับผลการใช้แนวปฏิบัติการพยาบาลการดูแลผู้ป วยโรคหลอดเลือดสมองตีบหรืออุดตันระยะเฉียบพลัน โรงพยาบาลแพร่ (กัลยา ปวงจันทร์
และศิริกาญจน์ จินาวิน, 2563) ผู้ป วยกลุ่มใช้แนวปฏิบัติการพยาบาลเกิดภาวะแทรกซ้อนน้อยกว่ากลุ่มไม่ใช้แนวปฏิบัติอย่างมีนัยสําคัญทางสถิติ
แนวปฏิบัติการพยาบาลการดูแลผู้ป วยโรคหลอดเลือดสมองตีบหรืออุดตันระยะเฉียบพลัน สามารถใช้ได้จริงและช่วยลดภาวะแทรกซ้อนของผู้ป วยได้
และผลการพัฒนาการใช้แนวปฏิบัติทางการพยาบาลในการดูแลผู้ป วยโรคหลอดเลือดสมองขาดเลือดระยะเฉียบพลัน งานอุบัติเหตุและฉุกเฉิน โรงพยาบาลฝาง
จังหวัดเชียงใหม่ (สุรุ่งนภา ไชยอาม, 2565) การมีแนวปฏิบัติการพยาบาลในการดูแลผู้ป วยโรคหลอดเลือดสมองขาดเลือดระยะเฉียบพลันเป นเครื องมือที ช่วย
ในการตัดสินใจของพยาบาลผู้ปฏิบัติได้ มีการประเมินอาการเฉพาะโรคหลอดเลือดสมองได้ และมีการรวบรวมข้อมูลที สําคัญของผู้ป วยได้ครบถ้วน
6.สรุปและข้อเสนอแนะ

6.1 นําไปใช้เป นแนวปฏิบัติในการบริการช่องทางด่วน
สําหรับผู้ป วย Stroke fast track มีการเก็บรวบรวมข้อมูล
นําเสนอผู้บริหารและคืนข้อมูลกับผู้เกี ยวข้องทุก 3 เดือน
เพื อทบทวนและพัฒนาแนวปฏิบัติฯ อย่างต่อเนื อง
ให้ผู้ป วยได้รับการดูแลอย่างรวดเร็ว และปลอดภัย
ตามมาตรฐานวิชาชีพ
6.2 ศึกษาผลของการใช้แนวปฏิบัติฯ ในระยะยาว
6.3 เพิ มการเข้าถึง SFT โดยประชาสัมพันธ์ 1669
เเละในพิ ื นที ห่างไกล เข้าถึงบริการมีข้อจํากัดด้านเวลา
เช่นอําเภอนาแห้ว นําการส่งต่อรูปแบบ Sky doctor
6.4 ควรมีการศึกษาและพัฒนาการดูแลในกลุ่มประชากรอื นๆ
เพิ มมากขึ น