Page 409 - Best practice_Oral2024 (อัพเดต)

K42

กลืน แนะนำการดูแลหลังจากผู้ป่วยจำหน่ายกลับบ้านการใช้ application LINE และการใช้คู่มือฟื้นฟูการกลืน

โปรแกรมที่ให้ประกอบไปด้วย ความรู้เรื่องโรคหลอดเลือดสมอง ภาวะกลืนลำบาก การบริหารกล้ามเนื้อปาก
ลิ้น และขากรรไกร และการฝึกหายใจ (การหายใจออกอย่างแรงสลับกับการควบคุมการหายใจ และThoracic
expansion exercise (TEE))พร้อมอุปกรณ์ฝึกหายใจ “BreatheMAX®” และ โดยให้โปรแกรมฝึกวันละ 1

ชั่วโมง เพียง 1 ครั้งต่อ1วัน ฝึกทั้งหมด 3 วัน ขณะอยู่ที่โรงพยาบาล 4) ฟื้นฟูสมรรถภาพทางการแพทย์
ตาม care protocol ขณะเดียวกันมีการรับปรึกษาจากญาติในกรณีเกิดปัญหาขณะให้การฟื้นฟูฯ 5) ติดตาม
ผ่านระบบออนไลน์โดยใช้ application LINE เพื่อการแก้ไขปรับปรุงรูปแบบระบบการฟื้นฟู ตลอดจนรับฟัง
ความคิดเห็น ปัญหาและอุปสรรค

ระยะที่ 3 การประเมินผลลัพธ์การพัฒนาระบบการฟื้นฟูการกลืน มีการดำเนินการดังนี้
3.1 ด้านผู้ป่วย ประเมินความสามารถในการกลืนโดยใช้ แบบประเมินความสามารถกลืน (Functional
Oral Intake Scale ;FOIS) ก่อนและหลังการฝึก 1 เดือน
3.2ด้านเครือข่ายประเมินร้อยละของผู้ป่วยที่กลับบ้านและได้รับการติดตามเยี่ยมบ้านโดยทีม พยาบาล

ชุมชน นักกายภาพบำบัด และนักกิจกรรมบำบัด ทั้งแบบติดตามลงชุมชน และ ระบบออนไลน์
3.3 ด้านการพัฒนาระบบ ประเมินความพึงพอใจของทีมนักกายภาพบำบัด นักกิจกรรมบำบัดและสห
วิชาชีพที่เกี่ยวข้องกับการฟื้นฟูการกลืน ผู้ดูแล
กลุ่มตัวอย่าง ได้แก่ กลุ่มตัวอย่าง ได้แก่ ทีมนักกิจกรรมบำบัดและนักกายภาพบำบัด และพยาบาล

ที่ดูแลเรื่องการฟื้นฟูการกลืน จำนวน 10 คน ผู้ป่วยในกลุ่มโรคหลอดเลือดสมอง ที่มีปัญหาการกลืน อายุ
ระหว่าง 25 – 70 ปี เป็นโรคหลอดเลือดสมองไม่เกิน 6 เดือน จำนวน 24 ราย และผู้ดูแลผู้ป่วยกลุ่มดังกล่าว
จำนวน 24 ราย วิเคราะห์ข้อมูลโดยเปรียบเทียบก่อนหลังเข้าฟื้นฟูฯ โดยใช้ Paired samples t-test

เปรียบเทียบความแตกต่างก่อนและหลัง และ Independent sample T-test ศึกษาเปรียบเทียบข้อมูล
ระหว่างกลุ่มทดลองและกลุ่มควบคุมภายหลังได้รับโปรแกรม กำหนดความมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ 0.05
และความพึงพอใจของทีมโดยใช้ความถี่ร้อยละ

ผลการศึกษา
พบว่า ในผู้ป่วยที่เข้าระบบการฟื้นฟูการกลืนมีอายุอยู่ในช่วง 60 ปีขึ้นไป (ร้อยละ 58) อายุ เฉลี่ยคือ 63.3ปี

(SD = 14.69) เป็นเพศชายส่วนใหญ่ (ร้อยละ 75) ดัชนีมวลกายส่วนใหญ่อยู่ในระดับผอม ค่าเฉลี่ยคือ 23.76
กิโลกรัม/เมตร² (SD = 2.72) และมีการอ่อนแรงในข้างซ้าย และมีภาวะกลืนไม่ได้ (ร้อยละ 58)
ที่กลุ่มฝึกแบบดั้งเดิม ส่วนใหญ่ มีอายุอยู่ในช่วง 60 ปีขึ้นไป (ร้อยละ 58) อายุ เฉลี่ยคือ 64.5ปี (SD = 13.7)
เป็นเพศชายเท่ากับเพศหญิง ดัชนีมวลกายส่วนใหญ่อยู่ในระดับผอม ค่าเฉลี่ยคือ 24.83 กิโลกรัม/เมตร²
(SD = 3.90) และมีการอ่อนแรงในข้างซ้าย (ร้อยละ 58) ส่วนใหญ่มีภาวะไอหลังการกลืน (ร้อยละ 50)

ในส่วนของคะแนน ความสามารถในการกลืนของผู้ป่วย พบว่า เมื่อสิ้นสุดการฟื้นฟู ผู้ป่วยมีค่าเฉลี่ย
คะแนนความสามารถในการกลืนเพิ่มขึ้นอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ P-value < 0.05 เมื่อทำการเปรียบเทียบ
ค่าเฉลี่ยคะแนนความสามารถในการกลืนที่เปลี่ยนแปลงไประหว่างกลุ่มที่เข้าระบบฟื้นฟูการกลืนและไม่เข้า

ระบบ พบว่า ในกลุ่มผู้ป่วยเข้าระบบฟื้นฟูการกลืนมีคะแนนความสามารถในการกลืนเพิ่มขึ้นมากกว่ากลุ่มที่ไม่
เข้าระบบอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ P - value เท่ากับ 0.05
สำหรับคะแนนของผู้ป่วยที่กลับบ้านและได้รับการติดตามเยี่ยมบ้าน และติดตามทางระบบออนไลน์
โดยทีม พยาบาลชุมชน นักกายภาพบำบัด นักกกิจกรรมบำบัด และCare giver ได้รับการติดตามเยี่ยมบ้านครบ

ร้อยละ100 ด้านการพัฒนาระบบ พบว่า คะแนนความพึงพอใจของทีมต่อรูปแบบการฟื้นฟูการกลืน พบว่า
เครือข่ายมีความพึงพอใจต่อระบบอยู่ในระดับดีมาก ร้อยละ 88.5