Page 584 - Best practice_Oral2024 (อัพเดต)

P15

การพัฒนาคลินิกผู้ป่วยที่มีนิ่วในทางเดินปัสสาวะ และระบบการผ่าตัดแบบ One-visit surgery

อำเภออุ้มผาง จังหวัดตาก
Urolithiasis clinic development and One-visit surgery,

Umphang district Tak province

นางสาวกรรณิการ์ ทิอุด, นายณัฐกิต บุรีเทพ,

นางสาวเพ็ญอาภา ชาติไทยเจริญ และนายแพทย์ศุภชัย ครบตระกูลชัย
โรงพยาบาลอุ้มผาง จังหวัดตาก เขตสุขภาพที่ 2

ประเภท วิชาการ

ความสำคัญของปัญหา
นิ่วในระบบทางเดินปัสสาวะเป็นปัญหาสาธารณสุขที่พบได้ทั่วโลก โดยมีความชุก 4-20% ในขณะที่

ประเทศไทยที่มาการสำรวจพบถึง 16.9% ในภาคอีสาน อุ้มผางเป็นอำเภอชายแดน อยู่ในภาคกลางตอนเหนือ
ประชาชนส่วนใหญ่เป็นกระเหรี่ยง การเดินทางเพื่อไปรักษาตัวที่โรงพยาบาลสมเด็จพระเจ้าตากสินมหาราช
ใช้เวลาเฉลี่ยประมาณ 4-5 ชั่วโมง
จากข้อมูลการส่งต่อผู้ป่วยนิ่วในระบบทางเดินปัสสาวะแบบ OPD case โรงพยาบาลอุ้มผาง พบว่า

ปี 2563 - 2566 มีการส่งผู้ป่วยนิ่วในระบบทางเดินปัสสาวะไปรักษาที่โรงพยาบาลแม่สอดและโรงพยาบาลสมเด็จ
พระเจ้าตากสินมหาราช จำนวน 153 ราย 126 ราย 141 ราย และ 82 รายตามลำดับ ซึ่งคิดเป็นร้อยละ
ของผู้ป่วยที่ส่งต่อทั้งหมด ร้อยละ 7.6 ร้อยละ 8.2 ร้อยละ 8.1 และร้อยละ 5.4 ตามลำดับ (จำนวนผู้ป่วยส่งต่อ
ทั้งหมดของปี 2563 - 2566 คือ 1,998 ราย 1,530 ราย 1,735 ราย และ1,507 ราย)

ทีมผู้รักษาได้สอบถามแพทย์ที่เกี่ยวข้องทำให้ทราบว่า ยังไม่มีแนวทางในการดูแลรักษา เมื่อพบนิ่ว
ในระบบทางเดินปัสสาวะส่วนใหญ่ก็จะส่งต่อไปตรวจรักษาที่โรงพยาบาลจังหวัดทุกราย มีรายไข้หลายราย
ที่ส่วนหนึ่งเมื่อส่งไปแล้วได้รับเพียงยาละลายนิ่วกลับมา ซึ่งทางทีมเห็นว่าหากมีแนวทางการรักษาที่ชัดเจน

จะทำให้ผู้ป่วยกลุ่มนี้ไม่ต้องส่งตัวไปรักษาที่โรงพยาบาลจังหวัด และสามารถให้รักษาที่มีคุณภาพได้
วัตถุประสงค์การศึกษา

1. เป้าหมายหลัก เกิดระบบในการดูแลผู้ป่วยที่มีนิ่วในระบบทางเดินปัสสาวะในอำเภออุ้มผาง
2. เป้าหมายรอง ลดการส่งตัวผู้ป่วยนิ่วในระบบทางเดินปัสสาวะไปรักษาที่โรงพยาบาลสมเด็จพระเจ้า
ตากสินมหาราช

วิธีการศึกษา
1. วิเคราะห์สถานการณ์นิ่วในระบบทางเดินปัสสาวะอำเภออุ้มผาง โดยดึงข้อมูลจากฐานข้อมูล

ในระบบ HosOS โรงพยาบาลอุ้มผาง ใช้หลักทางระบาดวิทยาศึกษาการกระจายตามตำบล เพศ อายุ ที่อยู่อาศัย
และศึกษาจำนวนผู้ป่วยนิ่วรายใหม่ต่อปี ตั้งแต่ปี 2550 - มีนาคม 2566 ดังรูปที่ 1