Page 481 - Best Practice Poster 2024 (อัพเดต)

L30

กลุ่มที่1 คือ มารดาหลังคลอดที่น้ำนมไม่ไหล (ระดับการไหลน้ำนมเกรด 0 ) จำนวน 22 คน
กลุ่มที่2 คือ มารดาหลังคลอดน้ำนมไหลน้อย (ระดับการไหลน้ำนมเกรด 1 – 2) จำนวน 68 คน
วิธีวิจัย และติดตามผล
การประคบสมุนไพร : ด้วยลูกประคบสมุนไพร (สูตรตามบัญชียาหลักฯ) จำนวน 1 ครั้ง ใช้เวลา 20 นาที
ใช้ยาสมุนไพรบำรุงน้ำนม : (สูตรตามบัญชียาหลักฯ) รับประทาน วันละ 3 ครั้ง ครั้งละ 150 มิลลิลิตร

ก่อน อาหาร เช้า กลางวัน และเย็น เป็นเวลา 1 วัน
** การประเมินผลหลังจากการรักษา ในระยะเวลา 1 วัน รวบรวมข้อมูลโดยใช้แบบบันทึกระดับการไหล
ของน้ำนม 5 ระดับ (ระดับ 0 = น้ำนมไม่ไหล, ระดับ 1 = น้ำนมไหลซึมออกมาแต่ไม่เป็นหยด, ระดับ 2 =

น้ำนมเริ่มไหลเป็นหยด, ระดับ 3 = ไหลริน มีน้ำนมไหลมากกว่า 2 หยดขึ้นไป, ระดับ 4 = ไหลดี เมื่อบีบแล้ว
มีน้ำนมไหลพุ่ง)
การวิเคราะห์ข้อมูลและสถิติที่ใช้ : ทำการแปลผลโดยใช้สถิติเชิงพรรณนา และค่าร้อยละ

ผลการศึกษา
ตารางแสดงผลก่อนและหลังการรักษาอาการน้ำนมไม่ไหลและน้ำนมไหลน้อยในมารดาหลังคลอด

ด้วยศาสตร์การแพทย์แผนไทย (N = 90)

ผลการรักษา

ก่อนการ หลังการรักษา (คน)
วิธีการรักษา
รักษา ระดับการไหลน้ำนมดีขึ้น ระดับการไหลของน้ำนมไม่
อย่างน้อย 1 ระดับ เปลี่ยนแปลง (คงที่)

มารดาหลังคลอดน้ำนมไม่ไหล จำนวน 22 คน คน คน % คน %

ประคบสมุนไพร 20 นาที 2 1 50.00 1 50.00
ทานยาสมุนไพรบำรุงน้ำนม 3 ครั้ง 11 9 81.82 2 18.18

ประคบสมุนไพร+ทานยาสมุนไพรบำรุงน้ำนม 9 8 88.89 1 11.11

มารดาหลังคลอดน้ำนมไหลน้อย จำนวน 68 คน คน คน % คน %

ประคบสมุนไพร 20 นาที 16 9 56.25 7 43.75

ทานยาสมุนไพรบำรุงน้ำนม 3 ครั้ง 36 23 63.89 13 36.11

ประคบสมุนไพร+ทานยาสมุนไพรบำรุงน้ำนม 16 12 75.00 4 25.00

จากตารางผลการรักษา กลุ่มที่ 1 มารดาหลังคลอดที่น้ำนมไม่ไหล จำนวน 22 คน มีระดับการไหล
น้ำนมดีขึ้น อย่างน้อย 1 ระดับ หลังให้การรักษา 1 วัน พบว่า กลุ่มที่ได้รับการประคบสมุนไพร + รับประทาน
ยาสมุนไพรบำรุงน้ำนม (สูตรตามบัญชียาหลักฯ) ดีขึ้นมากที่สุดร้อยละ 88.89 รองลงมา คือ กลุ่มที่รับประทาน

ยาสมุนไพรบำรุงน้ำนม (สูตรตามบัญชียาหลักฯ) ดีขึ้นร้อยละ 81.82 และ กลุ่มที่ได้รับการประคบสมุนไพร
ดีขึ้นร้อยละ 50.00 ตามลำดับ ส่วนในกลุ่มที่ 2 มารดาหลังคลอดที่น้ำนมไหลน้อยจำนวน 68 คน มีระดับ
การไหลน้ำนมดีขึ้น อย่างน้อย 1 ระดับ หลังให้การรักษา 1 วัน พบว่า กลุ่มที่ได้รับการประคบสมุนไพร +

รับประทานยาสมุนไพรบำรุงน้ำนม (สูตรตามบัญชียาหลักฯ) ดีขึ้นมากที่สุดร้อยละ 75.00 รองลงมา คือ