Page 358 - Best Practice Poster 2024 (อัพเดต)

I18

ผลของการพัฒนารูปแบบการติดตามเฝ้าระวังยาที่มีพิษต่อไตโดยใช้โปรแกรมช่วยคำนวณ

ต่อการลดอุบัติการณ์การเกิดพิษต่อไตจากการใช้ยา

Results of the Development of an Intensive Nephrotoxic Drugs Monitoring
Using a Computational Program to Reduce the Incidence of

Drug-Related Kidney Damage

นางปิยะวรรณ ศรีมณี, นางสาวกชกร เข่งคุ้ม, นางสาวชื่นสุมล มีสาวงษ์ และคณะ

โรงพยาบาลนครปฐม เขตสุขภาพที่ 5
ประเภท นวัตกรรมและสิ่งประดิษฐ์

ความสำคัญของปัญหา
ยาปฏิชีวนะที่มีพิษต่อไต ชนิดฉีดเข้าทางหลอดเลือด เป็นสาเหตุสำคัญที่ทำให้เกิดภาวะไตวาย
เฉียบพลัน ซึ่งเป็นอาการไม่พึงประสงค์จากการใช้ยาที่สามารถป้องกันได้ โดยเฉพาะในผู้ป่วยที่ขาดการติดตาม
เฝ้าระวัง และได้รับยาในขนาดไม่เหมาะสม แม้ว่าในปี 2563 ได้ดำเนินการทบทวนและปรับแนวทาง

ในการติดตามยาที่มีพิษต่อไต โดยการอบรมให้ความรู้แก่บุคลากร การเตรียมความพร้อมอุปกรณ์ ฐานข้อมูล
ด้านยา การประกาศนโยบายการติดตามการใช้ยาที่มีพิษต่อไตผ่านคณะทำงานความปลอดภัยด้านยา และ
การยกระดับการติดตามยาที่เป็นพิษต่อไตให้เป็นหนึ่งใน trigger tool ของงานบริบาลเภสัชกรรมแล้ว พบว่า
การติดตามการทำงานของไตที่ไม่เป็นไปตามข้อกำหนดมีแนวโน้มลดลงจาก ร้อยละ 21.19 ในปี 2562

เหลือร้อยละ 5.19 ในปี 2564 แต่กลับมีแนวโน้มเพิ่มสูงขึ้นเป็นร้อยละ 18.95 ในปี 2566 ผู้ป่วยที่การทำงาน
ของไตเริ่มต้นก่อนใช้ยาปกติ หลังได้ยาครบกำหนด พบว่า มีปัญหาไตวายเฉียบพลันเพิ่มสูงขึ้น คือ 7 ราย
ในปี 2564, 10 ราย ในปี 2565, และ 20 ราย ในปี 2566 มีการฟอกไตฉุกเฉินจากการใช้ยาเพิ่มขึ้น
จาก 1 ราย ในปี 2564, 3 ราย ในปี 2565 และ 4 ราย ในปี 2566 ตามลำดับ ซึ่งสาเหตุสำคัญมาจากการ

ติดตามการทำงานของไตไม่เป็นไปตามข้อกำหนด การแจ้งพิจารณาปรับขนาดยาค่อนข้างล่าช้า เนื่องจาก
ระบบการทำงานรูปแบบเดิมที่เก็บข้อมูลผ่านระบบเอกสาร คิดคำนวณค่าการทำงานของไตและขนาดยา
ทีละราย ทำให้การติดตามการใช้ยาของผู้ป่วยทำได้จำนวนจำกัด
การศึกษานี้จึงมุ่งพัฒนารูปแบบการติดตามเฝ้าระวังยาที่มีพิษต่อไต โดยการใช้โปรแกรมช่วยคำนวณ

ตั้งค่าการแจ้งเตือนแบบเข้มงวด เพื่อให้การติดตามเฝ้าระวังสามารถปฏิบัติได้อย่างรวดเร็วยิ่งขึ้น โดยมี
วัตถุประสงค์เพื่อลดอุบัติการณ์การเกิดพิษต่อไตจากการใช้ยา

วัตถุประสงค์
เพื่อพัฒนาระบบการติดตามเฝ้าระวังยาที่มีพิษต่อไตโดยใช้โปรแกรมช่วยคำนวณ ส่งผลให้ผู้ป่วย

มีความปลอดภัยจากการใช้ยา และลดอุบัติการณ์การเกิดพิษต่อไตจากการใช้ยา ซึ่งเป็นอาการไม่พึงประสงค์
จากยาที่สามารถป้องกันได้ (preventable Adverse drug events)

วิธีการศึกษา
• รูปแบบการศึกษา เป็นการวิจัยเชิงปฏิบัติการ เก็บข้อมูลการติดตามการใช้ยา ความเหมาะสมของ

ขนาดยา อุบัติการณ์การเกิดพิษต่อไตแบบไปข้างหน้า เปรียบเทียบการติดตามการใช้ยาระหว่างระบบ
เดิมที่มีการบันทึกในเอกสาร มีการแจ้งติดตามการทำงานของไต และแจ้งปรับขนาดยาเมื่อค่า
การทำงานไตลดลงแล้ว เทียบกับระบบการติดตามแบบใช้โปรแกรมช่วยคำนวณผ่านโปรแกรม